Trong đó, phổ biến nhất là các loại vật liệu không nung.
Xu hướng tất yếu
Các nước trên thế giới từ lâu đã áp dụng các công nghệ hiện đại sản xuất vật liệu xây dựng không nung nhằm tận dụng các phế thải công nghiệp, tiết kiệm tài nguyên không tái tạo, tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính – nguyên nhân gây biến đổi khí hậu.
Các loại vật liệu này có nhiều ưu điểm về cách âm, cách nhiệt, khả năng chống cháy, chống nước, thoát ẩm, nâng cao hiệu quả kiến trúc, giảm thiểu được kết cấu cốt thép, rút ngắn thời gian thi công, tiếp kiệm vữa xây, giá thành hạ....
Tại Việt Nam, sau hơn chín năm triển khai Chương trình phát triển vật liệu xây không nung được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 567/QĐ-TTg ngày 28/4/2010, việc sử dụng vật liệu xây không nung thay thế gạch đất nung trong xây dựng đã đạt được những bước tiến quan trọng. Tỷ trọng sử dụng gạch không nung trong cả nước đã đạt trên 21% so với tổng vật liệu xây, tương đương 6,8 tỉ viên. Chất lượng vật liệu xây không nung ngày càng được nâng cao và đảm bảo, chủng loại các loại vật liệu xây không nung ngày càng phong phú, các loại vật liệu phụ, máy và dụng cụ chuyên dùng cũng phổ biến hơn...
Theo quy hoạch, mục tiêu phát triển sản xuất và sử dụng vật liệu không nung thay thế gạch đất sét nung đạt tỷ lệ: 20 - 25% vào năm 2015; 30 - 40% vào năm 2020. Hàng năm, sử dụng khoảng 15 - 20 triệu tấn phế thải công nghiệp (tro xỉ nhiệt điện, xỉ lò cao...), các nhà máy sản xuất gạch không nung ra đời đáp ứng như cầu của xã hội, quy trình sản xuất hiện đại không có tiếng ồn và khói bụi, dây chuyền sản xuất khép kín hiện đại, tiếp kiệm nhân lực. Xu hướng sử dụng vật liệu không nung thay thế gạch đất sét nung truyền thống là tất yếu.
Một số loại vật liệu phổ biến
Gạch Block, còn gọi là gạch xi măng cốt liệu, là loại gạch phổ biến và chiếm tỷ lệ lớn nhất trong các loại vật liệu xây không nung.
Nguyên liệu sản xuất chính từ xi măng và mạt đá sạch, cát đen, cát vàng, xỉ nhiệt điện, phế thải công nghiệp. Gạch có khả năng chịu lực tốt, chống thấm tốt nên có thể sử dụng làm tường ngăn, tường ngoài chịu lực với gạch đặc và gạch có độ rỗng thấp.
Gạch không nung papanh được sản xuất với nguyên liệu từ xỉ than, vôi bột và ít xi măng trộn đều bằng máy hoặc thủ công. gạch không nung papanh được đóng bằng tay hoặc máy công suất nhỏ với áp suất độ nén thấp.
Gạch papanh có khả năng cách âm và cách nhiệt tốt, bề mặt bằng phẳng do không chứa đá như gạch block, chất liệu thân thiện với môi trường và sức khỏe và có giá thành thấp. Do khả năng chịu lực không cao nên không thể sử dụng cho các công trình kiến trúc lớn, quan trọng mà chủ yếu dùng để xây các công trình phụ nhằm tiết kiệm chi phí.
Gạch nhẹ AAC được sản xuất hoàn toàn bằng các vật liệu thân thiện môi trường. Thành phần chính nước, xi măng, đá vôi, thạch cao, cát vàng, bột nhôm, chất tạo khí. Khi hỗn hợp nguyên liệu được trộn đều, nhôm sẽ phản ứng với vôi và nước tạo thành khí rồi được chuyển vào khuôn tạo hình cắt hình dạng theo ý muốn, sau đó gạch được đưa vào nồi hấp khí chưng áp. Gạch sau khi được chưng áp ra khỏi lò đã có thể sử dụng luôn.
Gạch ACC có khả năng cách nhiệt cao, hơn 3 - 8 lần so với vật liệu xây dựng truyền thống, cho phép tiết kiệm 40% điện năng tiêu thụ cho máy điều hòa, chống cháy tốt, gấp 2 - 4 lần gạch đất sét nung, không gây độc hại cho người sử dụng, tuổi thọ cao…
Gạch ACC nhẹ hơn 2 - 3 lần gạch xây đất sét nung và nhẹ hơn 4 - 5 lần bê tông thường, cho phép giảm 12 - 20% kết cấu móng, 15 - 20% khối lượng thép cho kết cấu dầm và cột, dễ dàng vận chuyển, dễ dàng cắt, đục, mài, xẻ rãnh để lắp đặt cáp điện, ống nước… thi công nhanh gấp 3 - 5 lần so với gạch đặc đất sét nung, ít tốn vữa và công hoàn thiện.
Gạch bê tông bọt: Nguyên liệu sản xuất từ hỗn hợp xi măng, cát, nước và một số thành phần khác như tro bay, xỉ, phụ gia tăng tính cơ lý và tiết kiệm xi măng. Loại gạch này trải qua quá trình đóng khuôn thủ công và khô tự nhiên khoảng 30 ngày.
Gạch bê tông bọt có khả năng cách nhiệt, cách âm, chống cháy, giảm tải trọng công trình. Tỷ trọng nhỏ giúp đẩy nhanh tiến độ thi công, tiết kiệm chi phí. Gạch block bê tông bọt không yêu cầu thiết bị sản xuất lớn, đắt tiền. Trên thực tế gạch này vẫn được sản xuất trực tiếp tại công trường với các thiết bị đơn giản. Do vậy vẫn hạn chế về tính chuyên nghiệp và sản lượng xản xuất.
Đá chẻ là loại đá tự nhiên, được chẻ từ một khối đá lớn. Đá có màu sắc đồng đều, có vân đá và dễ dàng ốp lát. Đá chẻ có nhiều màu sắc, phổ biến nhất là màu xanh đen, vàng, lông chuột.
Đá chẻ tự nhiên có kích thước không đồng nhất và được các thợ xây ốp lát một cách khéo léo tạo nên sự phá cách cho bức tường
Tấm thạch cao chống cháy được làm từ tấm thạch cao gia cường sợi và có phụ gia có hệ xương khung bằng gỗ hoặc thép profile mỏng để ổn định liên kết và chịu lực. Tấm thạch cao có khối lượng thể tích tường rất thấp từ 300 - 800kg/m3. Sau khi thi công không cần trát tường, chỉ cần bả và hoàn thiện.
Tấm thạch cao thường dùng cho toà nhà cao tầng, đa năng hỗn hợp. Tốc độ thi công lắp đặt rất nhanh không cần dùng nước, kết hợp thi công cách âm, điện nước, có thể tuỳ biến kiến trúc dễ dàng. Tấm thạch cao và hệ tường thạch cao có khả năng tái sử dụng gần hết vì vậy ít ảnh hưởng đến môi trường xây dựng.
