GS.TS. Trần Thọ Đạt: Trong kỷ nguyên số, kinh tế tư nhân đang đứng trước một tương lai đầy hứa hẹn

Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2030 và nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, không cách nào khác, Việt Nam phải dựa vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, đây là động lực chủ chốt, là “chìa khóa vàng”, là yếu tố sống còn để vượt qua bẫy thu nhập trung bình và nguy cơ tụt hậu, đồng thời hiện thực hóa khát vọng hùng cường và thịnh vượng của dân tộc ta.

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đặt ra mục tiêu, đến năm 2030, quy mô kinh tế số đạt tối thiểu 30% GDP. Tầm nhìn đến năm 2045, con số này tăng lên mức 50% GDP, Việt Nam là một trong các trung tâm công nghiệp công nghệ số của khu vực, thuộc nhóm 30 nước dẫn đầu thế giới về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Mục tiêu phát triển đã được định hình ở giai đoạn “bình minh” của kỷ nguyên số, nhưng con đường phát triển vẫn còn nhiều thách thức phải vượt qua. Phát huy vai trò động lực, đầu tàu của kinh tế tư nhân trong việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế số, là giải pháp quan trọng để Việt Nam có thể hiện thực hóa được mục tiêu mang tính “sống còn” này.

Bàn luận sâu hơn, Reatimes đã có cuộc trao đổi với GS.TS. Trần Thọ Đạt, Đại học kinh tế Quốc dân.

PV: Theo GS, vì sao giai đoạn hiện nay, Việt Nam phải nhanh chóng đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế theo hướng dựa vào khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và vì sao kinh tế số sẽ đóng vai trò dẫn dắt nền kinh tế theo quỹ đạo tăng trưởng nhanh, bền vững, vươn tới thịnh vượng?

GS.TS. Trần Thọ Đạt: Trong gần bốn thập kỷ vừa qua, kinh tế Việt Nam trải qua thời kỳ liên tục tăng trưởng và từ một nước kém phát triển nay đã vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Các nhân tố chủ yếu dẫn dắt thành tựu tăng trưởng bao trùm của quá trình này là những nỗ lực thực thi chiến lược phát triển dựa vào thị trường, thu hút đầu tư FDI, mở cửa thương mại quốc tế và phát huy lợi thế của thị trường lao động giá rẻ cạnh tranh.

Giờ đây, khi đã vượt qua thu nhập trung bình thấp và đang đối diện “bẫy thu nhập trung bình”, sức ép cạnh tranh “kép” đối với Việt Nam gồm cả các quốc gia thu nhập thấp có thị trường lao động giá rẻ và các quốc gia thu nhập cao với công nghệ có năng suất cao hơn cùng các lĩnh vực công nghệ và kinh doanh mới xuất hiện thông qua đổi mới sáng tạo.

Do vậy, chiến lược kinh tế đã mang đến thành công cho Việt Nam với mức tăng trưởng ấn tượng trong bốn thập kỷ vừa qua sẽ không còn tiếp tục đem lại mức tăng trưởng và phát triển tương tự trong tương lai. 

Để chuyển từ vị thế quốc gia thu nhập trung bình thấp sang thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam cần vượt qua được phương thức tăng trưởng dựa vào thị trường lao động giá rẻ, phụ thuộc vào nguồn vốn FDI, để chuyển sang phương thức tăng trưởng dựa trên thâm dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo, cải thiện năng suất lao động rộng khắp trong toàn bộ nền kinh tế.

PV: Kinh nghiệm quốc tế đã chứng minh vai trò của kinh tế số đối với sự nhảy vọt của nền kinh tế ra sao, thưa ông?

GS.TS. Trần Thọ Đạt: Kinh tế số được hiểu là nền kinh tế dựa trên các công nghệ số, đặc biệt là internet, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây và blockchain. Kinh tế số thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh mới, chẳng hạn sự phát triển của các nền tảng thương mại điện tử, dịch vụ trực tuyến và công nghệ tài chính (fintech), từ đó mở rộng thị trường, tăng cường khả năng tiếp cận khách hàng của doanh nghiệp, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Kinh tế số không chỉ tạo ra việc làm và cơ hội phát triển trong lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông mà lan tỏa và thẩm thấu trong toàn bộ nền kinh tế, trước hết là các ngành liên quan chặt chẽ như thương mại điện tử, logistics, marketing số, dịch vụ khách hàng…

Với đầu vào quan trọng là công nghệ số và dữ liệu, kinh tế số sẽ góp phần nâng cao hiệu quả và giảm chi phí giao dịch trong nền kinh tế, giúp tối ưu hóa các quy trình sản xuất và kinh doanh, từ đó nâng cao hiệu quả và năng suất, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực khác nhau, tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới.

Kinh tế số còn đóng góp quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách giữa các khu vực địa lý và xã hội, cho phép mọi người tiếp cận dịch vụ và thông tin một cách dễ dàng hơn; tính minh bạch và hiệu quả quản lý trong cả khu vực công và tư được cải thiện.

Thông qua phát triển kinh tế số, hợp tác quốc tế và hội nhập kinh tế toàn cầu có dư địa mới, đồng thời các giải pháp công nghệ số giúp giải quyết nhiều vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.

Với những đặc điểm đó, kinh tế số đã đóng vai trò then chốt và là động lực quan trọng trong việc định hình phương thức tăng trưởng mới cho nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới, trở thành một bộ phận đóng góp ngày càng quan trọng trong tổng sản phẩm của các quốc gia, đặc biệt trong quá trình phục hồi hậu Covid-19.

Châu Á được đánh giá là khu vực rất năng động và đã có tốc độ phát triển kinh tế số ở mức nhảy vọt trong thập niên vừa qua, sẽ là trung tâm phát triển công nghệ số và kinh tế số toàn cầu. Nằm ở trung tâm của Đông Nam Á, Việt Nam được coi là một nước có tiềm năng tăng trưởng kinh tế số mạnh mẽ và dự báo sẽ nằm trong số các quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế số thuộc tốp đầu khu vực.

PV: Như vậy, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cùng làn sóng phát triển kinh tế số trên thế giới đang mở ra cơ hội rất lớn cho Việt Nam?

GS.TS. Trần Thọ Đạt: Có thể nói, đây là lần đầu tiên và hiếm có trong lịch sử, Việt Nam có cơ hội và thực tế đang đi cùng thế giới trong một cuộc cách mạng công nghiệp - Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4, cách mạng chuyển đổi số và phát triển kinh tế số.

Việt Nam đang trải qua một giai đoạn đổi mới kinh tế, với mục tiêu chuyển đổi từ kinh tế truyền thống sang kinh tế số và hiện đại hóa kinh tế, kinh tế số có tiềm năng trở thành lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng cao nhất, mang tính động lực trong nền kinh tế hiện nay, tạo cơ hội để Việt Nam có thể tận dụng trong bứt tốc phát triển kinh tế đất nước, từ đó rút ngắn khoảng cách phát triển với các nước khác.

Nhà kinh tế được giải Nobel, Paul Krugman đã nói: “Năng suất không phải là tất cả, nhưng trong dài hạn thì gần như là tất cả. Một đất nước có năng lực cải thiện mức sống qua thời gian hay không sẽ phụ thuộc gần như hoàn toàn vào khả năng gia tăng sản lượng của người lao động”. Lịch sử phát triển kinh tế của nhân loại cho thấy, công nghệ và đổi mới sáng tạo luôn có vai trò then chốt trong việc gia tăng năng suất và hiệu quả của nền kinh tế.

Các quốc gia thu nhập trung bình và thấp thường trải qua giai đoạn “bắt kịp công nghệ” thông qua hệ thống “thực hành tốt nhất” công nghệ hiện có của các quốc gia thu nhập cao. Tuy nhiên, về dài hạn, sự “bắt chước” này sẽ không bền vững trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng cao với xuất phát điểm thấp, và hệ quả là tốc độ tăng trưởng sẽ có nguy cơ sụt giảm khi quốc gia đó bước lên những nấc thang phát triển cao hơn.

Do đó, để đạt được mức thu nhập cao, cần phải chuyển từ ứng dụng công nghệ sang phát triển công nghệ. Phát triển kinh tế số và đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia là phương thức để vượt qua bẫy thu nhập trung bình, là cách thức để Việt Nam vẽ nên một tương lai phát triển không chỉ đơn giản là tiếp nối xu hướng của quá khứ mà là đưa nền kinh tế bước vào một quỹ đạo tăng trưởng mới mang tính bứt phá.

PV: Quy mô kinh tế số của Việt Nam hiện nay đang ở mức độ nào và mục tiêu chiếm 30% GDP năm 2030, 50% GDP năm 2045 có phải là thách thức hay không, thưa GS?

GS.TS. Trần Thọ Đạt: Tỷ trọng kinh tế số của Việt Nam năm 2024 ước đạt 18,3% GDP, tốc độ tăng trưởng vượt 20%/năm, cao gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng GDP, nhanh nhất Đông Nam Á.

Các chuyên gia kinh tế đã tính toán những mục tiêu có thể đạt được về tỷ trọng kinh tế trong GDP theo những kịch bản khác nhau: Bình thường, nhanh và đột phá. 

Theo đó, nếu tốc độ chuyển đổi số và ứng dụng kinh tế số chỉ diễn ra bình thường với tốc độ tăng trưởng thấp hơn 20% như những năm trước đó thì khó đạt được mục tiêu đề ra. Nếu theo các kịch bản nhanh và đặc biệt là đột phá với tốc độ tăng trưởng kinh tế số tổng thể hơn 20% thì mục tiêu đề ra hoàn toàn mang tính khả thi.

Trong thời gian qua, kinh tế Việt Nam đang thay đổi nhanh chóng nhờ áp dụng các công nghệ số mới, cho thấy tiềm năng lớn của nền kinh tế số trong những năm tới. Một số ngành công nghiệp của Việt Nam đang số hóa rất nhanh, bao gồm thương mại điện tử, du lịch, nội dung số và công nghệ tài chính, chính phủ điện tử và xã hội số cũng có những bước tiến lớn.

Thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp lớn và người tiêu dùng sử dụng ngày càng nhiều các dịch vụ mua sắm trực tuyến. Thanh toán điện tử phát triển nhanh và đang trở thành xu hướng phổ biến với sự phát triển của các ví điện tử. 

Việt Nam đã triển khai các dịch vụ công trực tuyến ở nhiều cấp độ, các cơ quan nhà nước đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, cung cấp dịch vụ công và chỉ số phát triển Chính phủ điện tử đã liên tục được cải thiện. 

Hệ sinh thái khởi nghiệp đang được phát triển khá năng động, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ với số lượng các startup công nghệ tăng nhanh, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.

Tuy nhiên, các nghiên cứu trường hợp trong ngành nông nghiệp và sản xuất chế tạo cho thấy mức độ sẵn sàng chuyển đổi công nghệ số còn thấp và kinh tế số “lõi” công nghệ thông tin và truyền thông còn phụ thuộc khá lớn vào FDI và nhu cầu thế giới.

Mặc dù đối mặt với các thách thức như thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, cơ sở hạ tầng chưa đồng đều, vấn đề về an ninh mạng và bảo mật thông tin..., nhưng với dân số trẻ, năng động và sự phát triển mạnh mẽ của các công nghệ mới, Việt Nam hoàn toàn có cơ hội để trở thành một trung tâm kinh tế số của khu vực.

Thuận lợi trước hết là quyết tâm của Chính phủ trong việc đẩy mạnh phát triển kinh tế số. Việt Nam là một trong những quốc gia sớm ban hành chương trình/chiến lược về Chuyển đổi số quốc gia và Phát triển kinh tế số với nhiều mục tiêu cụ thể cần đạt được.

Về phía cầu, thu nhập của người dân trong thời gian qua đã có sự cải thiện đáng kể, đặc biệt là sự xuất hiện tầng lớp trung lưu, quá trình đô thị hóa nhanh dẫn đến sự gia tăng nhu cầu về các sản phẩm và dịch vụ kinh tế số, cũng như khả năng đầu tư vào các công nghệ kỹ thuật số. Với 100 triệu dân và tỷ lệ dân số trẻ lớn, Việt Nam được xem là một thị trường tiềm năng cho các sản phẩm và dịch vụ kinh tế số.

Trong lộ trình phát triển, việc tìm ra con đường phù hợp nhất để tiếp tục đầu tư cho phát triển của nền kinh tế số chính là việc đặt các thứ tự ưu tiên để đảm bảo phân bổ tài nguyên tối ưu, nguồn lực nhà nước và xã hội để đầu tư một cách phù hợp nhất.

 Khi các quốc gia công nghiệp hiện đại hóa với một loạt công cụ số đắc lực mới như tự động hóa, trí tuệ nhân tạo, blockchain, nền tảng dịch vụ đám mây và Internet vạn vật, Việt Nam sẽ được hưởng lợi khi chuyển từ phụ thuộc vào đầu vào lao động sang sử dụng công nghệ, vào kỹ năng hiệu quả hơn và tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng trong tất cả các ngành công nghiệp.

Chính sách và công nghệ của Cách mạng công nghiệp 4.0 được ứng dụng và sử dụng như thế nào sẽ quyết định kịch bản phát triển của Việt Nam đến năm 2030 hoặc xa hơn nữa là 2045. Đây là cuộc đua đường trường, vừa đòi hỏi sự dẻo dai, vừa cần có sự bứt phá. 

Trong tổng thể quá trình quản lý phát triển nền kinh tế số, Việt Nam có thể tham khảo cách tiếp cận thị trường “cởi mở” hơn về quan điểm giải quyết mối quan hệ giữa thị trường và nhà nước để đạt được điểm cân bằng giữa yêu cầu “tạo động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo liên quan tới việc phát triển và ứng dụng kinh tế số” với yêu cầu “bảo đảm trật tự của thị trường”.

PV: Trong “cuộc đua đường trường” cần có sự dẻo dai và bứt phá mà GS vừa nói, kinh tế tư nhân đóng vai trò như thế nào?

GS.TS. Trần Thọ Đạt: Kinh tế tư nhân, với sự năng động và sáng tạo của mình, ngày càng đóng vai trò động lực hàng đầu trong việc thúc đẩy sự phát triển này. Với sự linh hoạt, đổi mới và khả năng thích ứng cao, khu vực kinh tế tư nhân có vai trò quyết định và tiên phong trong việc thúc đẩy kinh tế số, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Nhiều doanh nghiệp tư nhân hợp tác và hỗ trợ chính phủ trong các dự án chuyển đổi số, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, thanh toán số và hạ tầng dữ liệu. Các doanh nghiệp như FPT, CMC… đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hạ tầng số, bảo đảm an toàn thông tin và phát triển các giải pháp AI phục vụ chính phủ điện tử.

PV: Vai trò động lực hàng đầu của kinh tế tư nhân đối với kinh tế số đang được nhận diện ra sao, GS có thể phân tích cụ thể hơn?

GS.TS. Trần Thọ Đạt: Trước hết, phải khẳng định rằng, kinh tế tư nhân là đầu tàu trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ. 

Đầu tư vào đổi mới sáng tạo giúp các doanh nghiệp tư nhân áp dụng công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo, IoT và blockchain để nâng cao hiệu quả và năng suất lao động, phát triển sản phẩm và dịch vụ mới, chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ cao để tối ưu hóa hoạt động kinh doanh, đáp ứng nhu cầu thị trường và tăng cường khả năng cạnh tranh. 

Các tập đoàn tư nhân lớn của nước ta trong thời gian qua đã vươn mình mạnh mẽ ra thị trường quốc tế, góp phần đưa thương hiệu Việt Nam lên bản đồ công nghệ và sản xuất toàn cầu.

Bên cạnh đó, kinh tế tư nhân có tiềm năng tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu, tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do để mở rộng thị trường xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài. 

Thông qua tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, các doanh nghiệp tư nhân có thể tận dụng cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài vào các ngành công nghệ cao, giúp chuyển giao công nghệ số mới, mô hình kinh doanh mới và tiên tiến vào các ngành công nghệ cao. Như vậy, hợp tác quốc tế là một yếu tố quan trọng giúp kinh tế tư nhân phát triển kinh tế số.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp tư nhân đang đầu tư vào giáo dục và đào tạo để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi cho khởi nghiệp trong các ngành công nghệ cao, khuyến khích tinh thần đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong giới trẻ.

Với sự năng động, sáng tạo và khả năng thích nghi nhanh chóng, khu vực này có thể trở thành động lực chính cho sự phát triển của nền kinh tế số.

PV: Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định khu vực kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia, là lực lượng kinh tế hàng đầu với vai trò tiên phong. Trước yêu cầu này, theo GS, đâu là giải pháp đột phá cần được thực hiện để thúc đẩy đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân trong lĩnh vực tăng trưởng sôi động nhất hiện nay là kinh tế số?

GS.TS. Trần Thọ Đạt: Điều cần làm ngay là quyết liệt cải cách thể chế nền hành chính hướng đến phục vụ người dân, doanh nghiệp. Cần có bước đi cụ thể và quyết đoán trong cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, đẩy nhanh quá trình số hóa và ứng dụng công nghệ trong quản lý nhà nước nhằm giảm thời gian, chi phí tuân thủ, chi phí không chính thức.

Để kinh tế tư nhân không chỉ phát triển về quy mô mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển dài hạn của đất nước, cần khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia các lĩnh vực chiến lược, phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ cao, công nghiệp số. Cùng với đó, tạo cơ hội và khuyến khích doanh nghiệp tư nhân trong các dự án chuyển đổi số quan trọng quốc gia, cùng tham gia với Nhà nước trong một số ngành công nghiệp số chiến lược như hạ tầng số, công nghiệp quốc phòng, an ninh.

Mặt khác, thúc đẩy làn sóng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ mới là yếu tố then chốt giúp kinh tế tư nhân bứt phá và vươn tầm quốc tế trong lĩnh vực kinh tế số và chuyển đổi số. 

Nhà nước cần tạo khung pháp lý thử nghiệm (sandbox) cho các lĩnh vực công nghệ mới, khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực tiên phong như trí tuệ nhân tạo, blockchain, dữ liệu lớn, thương mại điện tử, công nghệ tài chính và y tế thông minh… Đồng thời, có những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ và hiệu quả để thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân ứng dụng công nghệ, đổi mới sản phẩm.

Đối với các tập đoàn tư nhân lớn, chính sách cần tập trung vào thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hỗ trợ mở rộng thị trường, tạo môi trường kinh doanh ổn định và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu. Chính sách ưu đãi thuế và tài chính như ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ vốn cho các tập đoàn đầu tư vào R&D, công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn, điện toán đám mây là rất quan trọng trong việc khuyến khích đầu tư tư nhân phát triển kinh tế số.

Để nâng tầm, cần thúc đẩy thương hiệu công nghệ Việt vươn ra toàn cầu thông qua các chương trình hỗ trợ xúc tiến thương mại quốc tế; kết nối với các tập đoàn công nghệ lớn như Google, Microsoft, Nvidia hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài, xây dựng chi nhánh, trung tâm R&D tại các thị trường quốc tế để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Chính phủ có thể hợp tác với doanh nghiệp lớn trong các chương trình đào tạo về AI, khoa học dữ liệu, an ninh mạng, chip bán dẫn, robotics... Thành lập các quỹ đầu tư R&D hỗ trợ các tập đoàn tư nhân đầu tư vào công nghệ mới, tương tự như các chính sách của Singapore và Hàn Quốc. Thúc đẩy hợp tác công - tư (PPP) trong nghiên cứu công nghệ cao, đặc biệt trong AI, blockchain, an ninh mạng, sản xuất chip bán dẫn, phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia để hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân.

Nếu thực hiện tốt các chính sách này, Việt Nam có thể tạo ra những "gã khổng lồ công nghệ" thực sự, cạnh tranh với các tập đoàn lớn trên thế giới như Samsung, Huawei, và Grab.

PV: Trong bức tranh phát triển kinh tế số, để hiện thực hóa các mục tiêu đặt ra, bên cạnh việc tạo điều kiện để hình thành những tập đoàn công nghệ đủ sức cạnh tranh toàn cầu thì có lẽ vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng cần được chú trọng và có những giải pháp hỗ trợ, thưa GS?

GS.TS. Trần Thọ Đạt: Việt Nam hiện có gần 1 triệu doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ; khoảng 5,5 triệu hộ kinh doanh cá thể. Phần lớn trong số này vẫn đang ở giai đoạn sơ khai của chuyển đổi số.

Để thúc đẩy khu vực này thực hiện chuyển đổi số và phát triển kinh tế số, cần có các chính sách hỗ trợ tài chính, đào tạo, hạ tầng số và môi trường pháp lý thuận lợi. Nhà nước có thể triển khai chương trình hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp tư nhân và hộ kinh doanh áp dụng công nghệ số (ERP, POS, thương mại điện tử, AI, cloud computing...), xây dựng gói vay ưu đãi đầu tư vào công nghệ số, vào phần mềm quản lý.

Bên cạnh đó, cần tăng cường hạ tầng viễn thông và đảm bảo mạng internet tốc độ cao, phủ sóng 5G rộng rãi, đặc biệt tại các khu vực nông thôn, phát triển nền tảng số dành riêng cho SME miễn phí hoặc giá rẻ, giúp doanh nghiệp số hóa quản lý tài chính, kho hàng, logistics, bán hàng. Hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ lớn như Google, Meta, FPT, VNPT, MISA... trong việc đào tạo kỹ năng số cho doanh nghiệp nhỏ thông qua các chương trình hợp tác công - tư.

Một giải pháp không kém phần quan trọng là cắt giảm giấy tờ, quy trình cấp phép để khuyến khích doanh nghiệp nhanh chóng đăng ký kinh doanh trên nền tảng số, hộ kinh doanh cá thể dễ dàng tiếp cận tài chính, đầu tư công nghệ mà không cần chuyển đổi sang mô hình công ty TNHH nếu chưa sẵn sàng.

Ngoài ra, cần ưu tiên các giải pháp thúc đẩy kết nối doanh nghiệp nhỏ với hệ sinh thái số, giúp doanh nghiệp nhỏ tiếp cận với các nền tảng thương mại điện tử, fintech, logistics số, khuyến khích mô hình hợp tác xã công nghệ liên kết thành hợp tác xã số, sử dụng chung hạ tầng công nghệ để tăng hiệu quả kinh doanh. Trong đó, đẩy mạnh xây dựng nền tảng kết nối SME với doanh nghiệp lớn, nhà cung cấp dịch vụ, nhà sản xuất, giúp họ tận dụng công nghệ AI, IoT để tối ưu hóa chuỗi cung ứng.

Trong kỷ nguyên chuyển đối số, doanh nghiệp tư nhân đang đứng trước một tương lai đầy hứa hẹn, sẽ tiếp tục là động lực chính, quan trọng hàng đầu của nền kinh tế Việt Nam, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.

Để phát huy tối đa tiềm năng của kinh tế tư nhân, bên cạnh sự hỗ trợ của thể chế chính sách và môi trường pháp lý thuận lợi, nỗ lực tự thân của các doanh nghiệp trong việc chủ động thực hiện các giải pháp ứng dụng công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo cũng rất quan trọng. Chỉ khi đó, Việt Nam mới có thể tận dụng được cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và trở thành một quốc gia có nền kinh tế số phát triển mạnh mẽ, thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế bền vững và vươn tới thịnh vượng.

- Trân trọng cảm ơn GS!