Luật bất động sản mới sẽ tăng cường bảo vệ người mua nhà, giảm rủi ro tranh chấp

Thông tin này được lãnh đạo Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên – Môi trường cùng chuyên gia, doanh nghiệp và các địa phương nhận định, đánh giá tại Hội thảo "Chính sách mới - Trợ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển", diễn ra ngày 28/6 tại TP. Hồ Chí Minh do Báo Tiền Phong tổ chức.

Luật mới phù hợp tình hình thực tế, tháo gỡ nhiều hạn chế

Theo ông Hoàng Hải – Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản, Bộ Xây dựng, chưa bao giờ chúng ta có được sự đồng thuận của các cơ quan trung ương và địa phương như hiện nay. Điều này thể hiện sự quyết tâm trong việc ban hành các chính sách để tháo gỡ các khó khăn. Tất cả vì mục tiêu hỗ trợ các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện để các dự án được triển khai, thúc đẩy dòng vốn và thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch.

Mặt khác, việc cùng lúc Nhà nước sửa đồng bộ 4 luật liên quan đến phát triển nhà ở, thị trường bất động sản, đất đai… là hành động thể hiện sự quyết tâm và đồng bộ của pháp luật và tác động trực tiếp, trực diện đến các dự án nhà ở, bất động sản, đất đai, tín dụng.

"Vừa qua, Quốc hội đã thông qua các luật: Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Nhà ở, Luật Đất đai, Luật Tín dụng. Điểm chung của các nội dung được sửa đổi, bổ sung trong các luật này là nhằm đảm bảo phù hợp tình hình thực tế, tháo gỡ tồn tại, hạn chế; bảo đảm tính hợp hiến, thống nhất, đồng bộ giữa các luật này với các luật khác có liên quan để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cải cách thủ tục hành chính, chuyển trọng tâm từ quản lý bằng các công cụ hành chính sang sử dụng hiệu quả các công cụ kinh tế, thúc đẩy phát triển thị trường nhà ở và thị trường bất động sản", ông Hải nói.

Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản cũng cho biết, đối với Luật Kinh doanh Bất động sản, một điểm mới nổi bật là các cá nhân kinh doanh quy mô nhỏ, dưới quy mô nhỏ thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật.

Bên cạnh đó, luật cũng thể hiện tính thống nhất và bổ sung, làm rõ các khái niệm pháp lý quan trọng. Trong đó, quy định rõ các công trình xây dựng được đưa vào kinh doanh liên quan đến bất động sản, du lịch, nghỉ dưỡng, y tế, thể thao, văn hóa để có ứng xử phù hợp. Ngoài ra, luật cũng làm rõ về condotel, officetel… nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc hơn cho việc đầu tư, kinh doanh các sản phẩm.

Luật này cũng tăng sự công khai, minh bạch về thông tin dự án, giúp người mua có khả năng tiếp cận nhiều hơn các thông tin sạch, nâng cao việc bảo vệ người mua, giảm rủi ro tranh chấp.

"Hiện luật mới cũng quy định các dự án khi đưa vào kinh doanh phải công khai thông tin, điều mà trước đây không có. Cùng với đó là bổ sung rõ các hành vi cấm cũng được quy định chặt chẽ hơn, hay việc mở rộng quyền kinh doanh bất động sản của người Việt Nam định cư ở nước ngoài", ông Hải cho biết.

Đẩy nhanh tiến độ các dự án, trong đó có dự án bất động sản

Tham luận về những nội dung mới của Luật Đất đai, ông Nguyễn Đắc Nhẫn, Phó Vụ trưởng Vụ Đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, Luật Đất đai 2024 có 180 Điều sửa đổi bổ sung của Luật đất đai năm 2013, trong đó có 80 Điều hoàn toàn mới.

Luật mới quy định trong phân cấp, phân quyền về chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng. Hiện nay, giao cho Hội đồng Nhân dân tỉnh quyết định, không cần phải trình Thủ tướng Chính phủ như trước đây, việc này đẩy nhanh tiến độ các dự án, trong đó có dự án bất động sản.

Về Quy hoạch sử dụng đất, Luật Đất đai 2024 thủ tục đơn giản hơn, phân quyền cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thay vì trước đây phải do Quốc hội. Phân cấp, phân quyền trong định giá đất, giao thẩm quyền cho UBND cấp huyện thay vì trước đây do UBND cấp tỉnh.

Theo ông Nhẫn, điểm mới của Luật Đất đai 2024 là quyền của người sử dụng đất. Luật quy định sở hữu nhà ở thông thoáng hơn, trong đó người Việt Nam định cư ở nước ngoài được đối xử như người ở Việt Nam. Quyền và nghĩa vụ của các đối tượng như nhau. Ngoài ra, đối với người gốc Việt Nam ở nước ngoài không còn quốc tịch có thể nhận quyền sở hữu nhà, quyền thừa kế theo quy định, đảm bảo quyền lợi cho người sử dụng đất.

Đặc biệt, Luật Đất đai mới quy định, đơn vị công lập được chuyển đổi mục đích sử dụng một phần diện tích trong khu đất đang sử dụng hoặc cho thuê. Quyền thuê trong hợp đồng thuê đất, quyền của người sử dụng đất được chuyển nhượng, được phát sinh khi tổ chức kinh tế thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm thì khi bán tài sản gắn liền với đất thuê có kèm theo đất, thay vì trước đó nhà nước thu hồi đất, làm các thủ tục tiếp theo mới có thể chuyển nhượng đất.

Theo Luật Đất đai mới, không yêu cầu phải đưa mục đích sử dụng đất trong diện tích đất ở của mỗi hộ gia đình vào diện tích quy hoạch. Đất nông nghiệp nằm trong diện tích đất ở trước đây phải đưa vào quy hoạch sử dụng đất nhưng hiện nay không cần đưa vào mà người sử dụng đất có quyền chuyển đổi mục đích diện tích đó.

Cũng theo ông Nhẫn, theo luật mới, thu hồi đất để xây dựng dự án đầu tư xây dựng đô thị Điều 27 quy định rõ phải đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, đấu giá nếu đất sạch, đấu thầu nếu đất phải thu hồi. Muốn đấu giá để sử dụng đất thì phải có quy hoạch, phương án bồi thường, tái định cư phải được cơ quan nhà nước phê duyệt.

Ngoài ra, Luật mới đã bỏ khung giá đất, HĐND tỉnh quyết định bảng giá đất. Chế độ sử dụng đất được điều chỉnh theo hướng khơi thông nguồn lực. Ví dụ: Nhà ở phố được kinh doanh, đất nông nghiệp được sử dụng sản xuất. Đất trồng lúa phải sử dụng đất lúa nhưng không giới hạn diện tích. Mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng, kể cả cán bộ cũng được mua trong hạn mức, tới 3 ha; ngoài 3 ha vẫn được nhận chuyển nhượng thêm diện tích nhưng sử dụng đúng mục đích.