Luật Đất đai 2024 đưa ra 65 điều khoản giao Chính phủ quy định chi tiết

Sáng 18/1, tại cuộc họp báo được tổ chức ngay sau Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua nếu tính chi li thì có hàng trăm điểm mới, song tập trung trong 5 nhóm vấn đề mới so với luật hiện hành.

Theo ông Phan Đức Hiếu, Luật Đất đai được đánh giá là dự án luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước; có tác động sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp; đồng thời, cũng là dự án luật rất khó và phức tạp. Do đó, Quốc hội đã xem xét thông qua với quy trình cẩn trọng, kỹ lưỡng.

Trong quá trình xây dựng luật, cơ quan chủ trì thẩm tra, tiếp thu, giải trình phải đối diện với 3 thách thức trong quá trình hoàn thiện Luật Đất đai, đó là yêu cầu của Quốc hội, lãnh đạo Đảng, Nhà nước và cử tri là rất cao; yêu cầu, đòi hỏi tiếp thu, giải trình các ý kiến phải kỹ lưỡng tất cả ý kiến; nhưng thời gian lại không nhiều.

"Một dự án luật 50 điều khoản có thể không phải là vấn đề, nhưng với một đạo luật tới 260 điều như Luật Đất đai, đôi khi nghiên cứu 1 ý kiến đại biểu đã phải mất nửa buổi, chưa kể thiết kế, chỉnh lý phương án. Để "hóa giải" 3 thách thức trên, không có cách nào khác là Ủy ban Kinh tế phải tăng cường nhân sự làm liên tục, quyết tâm nỗ lực cao hơn để đáp ứng kỳ vọng của cử tri", Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết.

Đánh giá quan hệ đất đai, ông Hiếu cho rằng luôn tồn tại lợi ích 3 bên: Nhà nước, người sử dụng đất và người muốn tiếp cận đất đai, trong khi lợi ích giữa các bên không phải luôn đồng nhất. 

"Doanh nghiệp thì mong muốn giá hợp lý, người có đất mong giá cao. Do đó phải giải quyết câu chuyện cân bằng lợi ích các bên và rất khó làm cho tất cả các bên hài lòng ở mức cao nhất", ông Hiếu nhìn nhận. 

Giải đáp thắc mắc về việc sẽ có khoảng bao nhiêu nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai (sửa đổi), ông Phan Đức Hiếu nói, luật đưa ra 65 điều khoản giao cho Chính phủ quy định chi tiết.

"Một nghị định có thể hướng dẫn nhiều hơn một điều khoản của luật. Tôi mong muốn, Chính phủ sẽ sớm có kế hoạch chi tiết, cụ thể triển khai thi hành luật này; đồng thời xác định các nghị định sẽ hướng dẫn thi hành luật và xác định cơ quan nào làm đầu mối soạn thảo, tham mưu các nghị định này. Ngoài Bộ Tài nguyên và Môi trường, có thể Chính phủ sẽ giao cơ quan khác tham mưu chính sách về tài chính", ông Hiếu thông tin.

5 nhóm vấn đề mới

Ông Phan Đức Hiếu cho rằng, Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua có thể tóm lại 5 nhóm vấn đề mới so với luật hiện hành.

Thứ nhất, đó là các quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Cụ thể như: mở rộng quyền sử dụng đất, tiếp cận đất đai của công dân Việt Nam, chính sách đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số.

Thứ hai là liên quan đến tiếp cận đất đai của người dân và doanh nghiệp, Luật thiết kế quy định về thu hồi đất phục vụ cho hạ tầng kinh tế - xã hội, phục vụ sản xuất kinh doanh, thiết kế mới, thể chế hóa đầy đủ Điều 54 của Hiến pháp là chỉ thu hồi đất trong trường hợp thật sự cần thiết; mở rộng cơ chế thỏa thuận, mở rộng quỹ đất (như cho dự án có hoạt động lấn biển), quỹ đất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, xây dựng nhà ở xã hội...

Thứ ba, nhiều quy định nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, như: đất sử dụng kết hợp đa mục đích, thu hẹp trường hợp phải xin phép về mục đích sử dụng đất, nhận chuyển đổi đất nông nghiệp để tăng cơ hội tích tụ sản xuất quy mô lớn; nhận chuyển nhượng đất trồng lúa...

Thứ tư là nội dung liên quan tài chính đất đai tách bạch rõ ràng và có một số chính sách ổn định tiền thuê đất.

Thứ năm, quy định nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước, đáng chú ý là cắt giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân. Quan trọng nhất là nâng cao về thông tin dữ liệu đất đai để mọi người dân tiếp cận dễ dàng phục vụ đời sống, sản xuất kinh doanh; có cơ chế tạo thuận lợi hơn cho người dân giám sát việc thực thi liên quan đất đai.

Phát biểu tại buổi họp báo, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, Quốc hội đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy dân chủ, trí tuệ, thẳng thắn thảo luận, xem xét kỹ lưỡng và biểu quyết thông qua các nội dung: Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi); Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; Nghị quyết về việc sử dụng dự phòng chung, dự phòng nguồn ngân sách trung ương của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 cho các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

"Những nội dung được Quốc hội quyết định tại kỳ họp này có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ đối với việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của năm 2024 và cả nhiệm kỳ mà còn có ý nghĩa căn cơ, chiến lược, lâu dài, là minh chứng cho tinh thần lập pháp vì dân", Tổng Thư ký Quốc hội khẳng định./.