Lời tòa soạn:
Quá trình khảo sát nhiều dự án tại Hà Nội cho thấy, có hàng loạt dự án chậm tiến độ, “ôm” đất hàng chục năm nhưng chưa bị kiến nghị hoặc thu hồi. Không những thế, những dự án đó còn nhiều lần được gia hạn tiến độ, tăng diện tích thu hồi đất với mục tiêu tiếp tục triển khai.
Những dự án này vốn được kỳ vọng sẽ làm "thay da đổi thịt" bộ mặt Thủ đô, giờ đây hiện trạng lại trái ngược khi chủ đầu tư để đất hoang hóa, thậm còn sử dụng sai mục đích,...
Điều này không chỉ khiến bộ mặt thành phố trở nên nhếch nhác, mất mỹ quan mà còn khiến người dân sống trong vùng quy hoạch dự án rơi vào cùng cực, đặc biệt là vấn đề lãng phí tài nguyên đất…
Trên tinh thần nghiên cứu, thông qua thu thập tài liệu và khảo sát thực tế, Reatimes khởi đăng tuyến bài: Nguyên nhân loạt dự án của Công ty Lũng Lô 5 bị thanh tra, thu hồi?
Trân trọng giới thiệu tới độc giả!
Vì sao dự án tai tiếng Ao Sào bị thanh tra?
Mới đây, UBND TP. Hà Nội chỉ đạo cơ quan chức năng thanh tra toàn diện dự án Khu đô thị Ao Sào tại phường Thịnh Liệt (quận Hoàng Mai, Hà Nội) do Công ty Cổ phần Ðầu tư và phát triển Lũng Lô 5 (Công ty Lũng Lô 5) làm chủ đầu tư, theo đề nghị của Sở Tài nguyên và môi trường Hà Nội (Sở TN&MT).
Đây là dự án lùm xùm khá lâu khi chủ đầu tư vi phạm nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, có đơn thư khiếu nại kéo dài khi triển khai dự án. UBND TP. Hà Nội giao Thanh tra TP. Hà Nội là đơn vị trực tiếp thanh tra dự án.
Cụ thể, ngày 6/4/2021, Thanh tra TP. Hà Nội ra Quyết định số 1447/QĐ-TTTP(P5) về thanh tra toàn diện dự án Khu đô thị mới Ao Sào (phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai).
Theo đó, cơ quan chức năng tiến hành thanh tra toàn bộ dự án Khu đô thị mới Ao Sào, do Công ty Lũng Lô 5 làm chủ đầu tư. Thời gian thanh tra, từ khi có quyết định phê duyệt dự án Khu đô thị mới Ao Sào cho đến nay. Thời hạn thanh tra 45 ngày, kể từ ngày công bố quyết định đến ngày kết thúc thanh tra tại đơn vị.
Khởi nguồn vụ việc là đơn khiếu nại của ông Nguyễn Ngọc Phúc, ở phường Thịnh Liệt, người có 82m2 đất nằm trong diện bị thu hồi làm dự án Khu đô thị mới Ao Sào. Gia đình ông Phúc không chống đối việc thu hồi đất mà đồng thuận, sẵn sàng phối hợp với cơ quan chức năng nhưng không được giải quyết đền bù theo quy định. 12 năm qua, do đất không được dựng nhà ở, gia đình ông Phúc phải lang thang thuê trọ, sống trong cảnh bần hàn, cùng cực...
Hiện dự án Khu đô thị mới Ao Sào đã hình thành khu dân cư, song một số dãy nhà vẫn vắng người dân vào ở.
Trước đó, tại Báo cáo kết quả giám sát của HĐND TP. Hà Nội về tình hình các dự án sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn thành phố thì dự án Khu đô thị mới Ao Sào chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Trong đó, Công ty Lũng Lô 5 đang nợ hơn 300 tỷ đồng tiền đất.
Theo Công ty Lũng Lô 5, tại dự án Khu đô thị mới Ao Sào, về vấn đề giải phóng mặt bằng (GPMB) đã được hoàn thành phần lớn diện tích cho giai đoạn 1 và 2, triển khai thi công diện tích đã GPMB.
Đối với hạng mục cao tầng, nhà trẻ, trường học, phía công ty cũng thừa nhận chưa triển khai đầu tư theo phê duyệt. Dự án này triển khai đầu tư xây dựng chính thức từ năm 2013, hiện mới hoàn thành cơ bản hệ thống hạ tầng kỹ thuật tại các khu đã GPMB và bàn giao 301/301 căn nhà ở thấp tầng.
Lý giải về việc Thanh tra TP. Hà Nội thanh tra toàn diện dự án Khu đô thị mới Ao Sào, đại diện Công ty Lũng Lô 5 cho biết: “Công ty đang triển khai 2 dự án lớn là Khu đô thị mới Ao Sào và Khu đô thị Nam đường 32. Dự án Khu đô thị mới Ao Sào bị thanh tra bởi vì nợ tiền sử dụng đất hơn 300 tỷ đồng. Nguyên nhân chính, thời điểm đó bán hàng đường chưa có, đến thời điểm bây giờ đường vẫn chưa được mở. Tuy nhiên, chính quyền đang áp dụng giá thanh toán mặt đường to. Công ty đã làm đầy đủ các công văn đi các sở, ban ngành, có kiểm toán vào rồi, nhưng chỉ giảm được 50 - 60 tỷ đồng”.
Hiện dự án Khu đô thị mới Ao Sào chưa mở được đường vào dự án, xung quanh khu đô thị nhếch nhác, ngập rác thải...
“So với các doanh nghiệp bất động sản khác thì công ty chỉ tầm trung, không có nguồn tài chính mạnh, khó khăn chồng chất khó khăn. Năm 2016 - 2017, Khu đô thị mới Ao Sào không có nước, không có sổ đỏ, giờ đã có đầy đủ rồi. Nếu GPMB thì công ty sẽ làm được mặt đường to, xây dựng 2 tòa nhà thương mại sẽ có nguồn thu, nhưng bây giờ vướng GPMB, dân không đồng thuận, chính quyền cũng không hợp tác” đại diện Công ty Lũng Lô 5 phân trần.
Loạt dự án chậm tiến độ, bị thu hồi
Trong số các dự án mà Công ty Lũng Lô 5 triển khai thì có nhiều dự án đang bị chậm tiến độ và có dự án đã bị thu hồi. Theo đó, dự án khai thác cát làm vật liệu san lấp tại thôn Đông Viên, xã Đông Quang, huyện Ba Vì do Công ty Lũng Lô 5 làm chủ đầu tư. Năm 2018, UBND TP. Hà Nội đã ra thông báo thu hồi hơn 80.000m2 đất do Công ty Lũng Lô 5 thuê tại thôn Đông Viên, xã Đông Quang, huyện Ba Vì.
Được biết, năm 2009, Công ty Lũng Lô 5 được thuê hơn 80.000m2 đất tại thôn Đông Viên, xã Đông Quang, huyện Ba Vì để khai thác cát làm vật liệu san lấp. Thời hạn thuê đất là 3 năm theo giấy phép được cấp ngày 14/7/2018. Thế nhưng, hơn 10 năm nay dự án không được triển khai, vì thế UBND TP. Hà Nội đã thu hồi dự án.
Lý do thu hồi được đưa ra là đã quá thời hạn thuê đất 3 năm để khai thác cát làm vật liệu san lấp theo giấy phép nhưng chủ đầu tư chưa sử dụng đất để thực hiện dự án, đã hết thời hạn sử dụng đất nhưng không được gia hạn sử dụng đất theo quy định, vi phạm Luật Đất đai năm 2013.
Ngoài dự án ở Ba Vì bị thu hồi, dự án Khu đô thị mới Nam đường 32 do Công ty Lũng Lô 5 làm chủ đầu tư hơn một thập kỷ vẫn chưa hoàn thiện các hạng mục xây dựng.
Trước đó, theo kết quả giám sát về tình hình quản lý các dự án đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn, HĐND TP. Hà Nội chỉ rõ, Sở TN&MT quên hồ sơ không trình UBND thành phố ra quyết định thu hồi dự án này.
“Dự án khai thác cát ở xã Đông Quang đã bị thu hồi vì mấy năm không triển khai được, lại một dự án bỏ đi. Bao nhiêu quyết định có rồi, chỉ cần đầu tư tiền vào là khai thác cát. Doanh nghiệp vẫn nộp đầy đủ tiền sử dụng đất đầy đủ cho địa phương, nhưng cuối cùng không làm được gì cả”, đại diện Công ty Lũng Lô 5 giải thích.
Một cái tên khác cũng phải nhắc đến đó là dự án Khu đô thị mới Nam đường 32 (tên thương mại là Westpoint Nam 32) do Công ty Lũng Lô 5 làm chủ đầu tư. Sau cả một thập kỷ vẫn chưa hoàn thiện các hạng mục xây dựng. Dự án Westpoint Nam 32 có tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là 1.700 tỷ đồng, quy mô dân cư khoảng 12.000 người, dự kiến bàn giao nhà quý IV/2016. Thế nhưng cho đến nay, tiến độ triển khai dự án vẫn “ì ạch”, ngổn ngang và thiếu tính đồng bộ.
Đây là dự án được UBND tỉnh Hà Tây cũ phê duyệt Quy hoạch xây dựng chi tiết tỷ lệ 1/500 từ tháng 2/2008. Ngày 1/4/2010, Văn phòng Chính phủ đã có Văn bản số 531/TTg-KTN cho biết, Thủ tướng Chính phủ đồng ý về nguyên tắc cho phép tiếp tục triển khai dự án Khu đô thị mới Nam đường 32, như đề nghị của Bộ Quốc phòng tại Văn bản 246/BQP-VP ngày 16/1/2010.
Sau đó, đến tháng 8/2010, UBND huyện Hoài Đức có thông báo về việc thu hồi gần 47ha đất trên địa bàn xã Đức Giang, Đức Thượng và thị trấn Trạm Trôi để bàn giao cho Công ty Lũng Lô 5 thực hiện dự án đầu tư xây dựng dự án Westpoint Nam 32.
Tuy nhiên, vào tháng 2/2015, dự án này đã được UBND TP. Hà Nội phê duyệt điều chỉnh tổng thể quy hoạch tỷ lệ 1/5.000. Lúc này quy mô diện tích bất ngờ được phê duyệt tăng từ gần 47ha lên gần 50ha.
Hiện dự án Khu đô thị mới Nam đường 32 nhiều diện tích đất chưa triển khai, cơ sở hạ tầng vẫn còn ngổn ngang, thiếu tính đồng bộ, nhiều khu vực cỏ mọc um tùm, sắt thép hoen gỉ…
Dù vậy, cho đến thời điểm hiện tại, chủ đầu tư mới triển khai xây dựng một số hạng mục nhà ở liền kề và các sàn môi giới vẫn đang rao bán. Hiện dự án có nhiều diện tích đất chưa triển khai, cơ sở hạ tầng vẫn còn ngổn ngang, thiếu tính đồng bộ, nhiều khu vực cỏ mọc um tùm, sắt thép hoen gỉ…
Đại diện Công ty Lũng Lô 5 cho biết, các thủ tục pháp lý chung của dự án đã được hoàn thành. Dự án đã GPMB được hoàn thành phần lớn diện tích cho cả 2 giai đoạn và tiến hành thi công. Bước đầu hình thành hạ tầng, khu nhà ở, tạo cảnh quan cho dự án, cũng như thực hiện kinh doanh các sản phẩm ở giai đoạn 1.
“Dự án Nam đường 32 chưa xong nên chưa thể tính tiền nghĩa vụ tài chính được. Chúng tôi đã có văn bản gửi lên UBND huyện Hoài Đức tính tiền sử dụng đất trước để công ty có kế hoạch chuyển tiền trước, chưa được 100% thì có thể tính trước 50%”, đại diện Công ty Lũng Lô 5 cho hay.
Trước thực trạng này, để tránh lãng phí đất đai và các dự án thực hiện đúng cam kết, bảo vệ quyền lợi của người dân, chính quyền Hà Nội cần vào cuộc quyết liệt, xử lý dứt điểm các dự án tai tiếng của Công ty Lũng Lô. Đồng thời, tạo môi trường đầu tư minh bạch, đi đúng hướng, từ đó góp phần xây dựng bộ mặt đô thị văn minh hơn, đáng sông hơn.
