Thích
Lỗ kỷ lục, yêu cầu thu hồi 2.403 tỷ đồng
Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã công bố Kết luận thanh tra toàn diện quá trình đề xuất, triển khai thực hiện Dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn và hoạt động sản xuất kinh doanh.
Dự án được đầu tư xây dựng trên địa bàn huyện Đồng Hỷ và Võ Nhai (cũ), tỉnh Thái Nguyên, do Tổng công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (Vinaincon) làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư 2.775 tỷ đồng, công suất 1,51 triệu tấn xi măng/năm.
Dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn. Ảnh: Xi măng Quang Sơn
Theo Kết luận thanh tra, tính đến ngày 31/12/2021, hoạt động kinh doanh của dự án đã thua lỗ 1.943 tỷ đồng. Tình trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó, chi phí vay vốn đầu tư lớn, chiếm 95%. Đồng thời, việc thay đổi nguồn vốn vay trong nước sang vay nước ngoài bằng ngoại tệ đã làm tăng chi phí tỷ giá 316,28 tỷ đồng.
Dự án chậm tiến độ hơn 5 năm, dẫn đến khi đến hạn trả nợ chưa có nguồn thu, nợ quá hạn chiếm 130%. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến thua lỗ từ khi dự án chưa hoạt động, theo kết luận thanh tra.
Đáng chú ý, tổng giá trị vượt tổng mức đầu tư lớn (1.063 tỷ đồng, khoảng 38%). Giá trị đề nghị quyết toán của dự án là 3.838,7 tỷ đồng, nhưng dự án không có đủ điều kiện để quyết toán vốn đầu tư.
Ngoài ra, khoản vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh từ BNP Paribas (Cộng hòa Pháp) trị giá 58.948.563,1 EURO (tương đương 1.365,5 tỷ đồng) đến nay chưa cung cấp hồ sơ theo quy định.
Từ các sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo kiểm tra, xử lý và thu hồi về ngân sách Nhà nước 2.403 tỷ đồng và đề nghị Bộ Công Thương xử lý về kinh tế và các nội dung liên quan đến kinh tế gần 442,8 tỷ đồng.
Chuyển Bộ Công an điều tra gói thầu 322 tỷ
Kết luận thanh tra đã chỉ ra hàng loạt vi phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý của chủ đầu tư Vinaincon và các dấu hiệu tội phạm, dẫn đến việc chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra.
Cụ thể, Vinaincon tự điều chỉnh tổng mức đầu tư và kế hoạch đấu thầu không đúng thẩm quyền. Việc điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư và những nội dung thay đổi không đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 1643/CP-CN về "không tăng tổng mức đầu tư".
Ngoài ra, Văn bản trình Thủ tướng phê duyệt Dự án năm 2002 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư chưa có nội dung thể hiện rõ việc thẩm định về các điều kiện tài chính và phương án hoàn trả vốn đầu tư, cho thấy lỗ hổng ngay từ khâu nền móng dự án.
Trong khi đó, tình trạng tài chính của Vinaincon rất khó khăn, vốn hoạt động sản xuất kinh doanh không có, chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng trong thanh toán, nên không cân đối được dòng tiền trả nợ.
Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ các vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang Bộ Công an để chỉ đạo cơ quan điều tra xác minh, làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật. Các vụ việc trọng tâm bao gồm: Chủ tịch HĐQT Vinaincon phê duyệt kết quả trúng thầu Gói thầu số 01 (Thiết bị chính) với giá cao hơn giá gói thầu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 322,21 tỷ đồng, nguy cơ gây thiệt hại số tiền này.
Đồng thời, Công ty Cổ phần Khai thác đá vôi Quang Sơn đã khai thác trái phép 806.283 tấn đá, bán ra thị trường, hưởng lợi 46,5943 tỷ đồng. Ngoài ra, việc không tổ chức đấu thầu cho Gói thầu số 02 và 03 cũng dẫn đến chênh lệch giá giảm so với năm 2008 là 47,529 tỷ đồng, nguy cơ gây thiệt hại số tiền này.
