Từ nay, loạt trường hợp này sẽ bị thu hồi sổ đỏ

Luật Đất đai 2024 quy định Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (thường gọi là Sổ đỏ) sẽ bị Nhà nước thu hồi trong một số trường hợp cụ thể. Các trường hợp này có thể được chia thành hai nhóm chính.

Nhóm 1: Thu hồi do thay đổi về đất đai hoặc thủ tục hành chính

Thứ nhất, Sổ đỏ bị thu hồi khi Nhà nước có quyết định thu hồi toàn bộ diện tích đất đã được cấp Giấy chứng nhận. Khi quyền sử dụng đất chấm dứt, Giấy chứng nhận tương ứng không còn giá trị pháp lý và phải thu hồi theo quy định.

Thứ hai, trong trường hợp người sử dụng đất thực hiện thủ tục cấp đổi Giấy chứng nhận, như đổi sổ do rách, hư hỏng, sai sót thông tin hoặc chuyển sang mẫu Giấy chứng nhận mới, thì Sổ đỏ cũ bắt buộc phải nộp lại để cơ quan có thẩm quyền thu hồi.

Thứ ba, khi người sử dụng đất đăng ký biến động đất đai mà pháp luật yêu cầu phải cấp Giấy chứng nhận mới, Sổ đỏ đã cấp trước đó sẽ bị thu hồi. Các trường hợp đăng ký biến động này bao gồm chuyển mục đích sử dụng đất, tách thửa, hợp thửa hoặc thay đổi thông tin về tài sản gắn liền với đất.

Nhóm 2: Thu hồi do Giấy chứng nhận được cấp không đúng quy định

Thứ tư, Nhà nước thu hồi Giấy chứng nhận nếu việc cấp Sổ đỏ trước đây vi phạm quy định pháp luật. Các sai phạm có thể bao gồm cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, sai diện tích, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích hoặc thời hạn sử dụng đất, hoặc xác định sai nguồn gốc sử dụng đất.

Tuy nhiên, Luật Đất đai 2024 có quy định ngoại lệ quan trọng: Đối với trường hợp Giấy chứng nhận được cấp sai quy định nhưng người được cấp đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất hợp pháp cho người khác (như chuyển nhượng, tặng cho…), thì Giấy chứng nhận đó không bị thu hồi. Việc xử lý thiệt hại phát sinh, nếu có, sẽ được giải quyết theo bản án hoặc quyết định có hiệu lực của Tòa án.

Thứ năm, Giấy chứng nhận cũng bị thu hồi khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật tuyên hủy Giấy chứng nhận đã cấp. Đây là điểm mới được quy định rõ trong Luật Đất đai 2024.

Thứ sáu, đối với các trường hợp liên quan đến thi hành án hoặc đấu giá tài sản, nếu quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất đã được bán đấu giá, hoặc được giao cho người khác theo yêu cầu của Tòa án hoặc cơ quan thi hành án, nhưng người phải thi hành án không giao nộp Giấy chứng nhận, thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ thực hiện thu hồi hoặc hủy Giấy chứng nhận đó theo quy định.