Không chỉ bởi nó phức tạp, liên đới tới hàng trăm thị trường hàng hóa dịch vụ khác, mà nó còn ảnh hưởng đến đời sống của hàng triệu triệu gia đình, nó có thể làm nóng lên hoặc lạnh đi bất cứ một thị trường tài chính nào, nó có thể làm lung lay bất cứ một đế chế ngân hàng nào, thậm chí kể cả ở quốc gia sừng sỏ như Mỹ...
Chính vì thế, mọi cây bút chân chính khi viết về BĐS luôn luôn đặt trong lòng một sự cẩn trọng, một sự đắn đo. Kể cả những chuyên gia kinh tế thành danh, khi động đến phân tích thị trường này cũng thường không dám mạo hiểm.
Vậy mà vừa rồi, tôi đọc một bài viết trên một tờ báo lớn mà thấy giật mình và tự đặt ra câu hỏi: Quyền của một nhà báo, rồi của một Tòa soạn báo dạo này nó “to” đến thế kia ư? Nó có thể bóp méo thông tin, nó có thể quy chụp vô căn cứ bất cứ sự việc gì mà nó muốn ư? Nó có thể cắt dán một đoạn văn, có thể ghép cấy một câu nhận xét ác độc vào bất cứ miệng ai ư?...
Thật không thể tưởng tượng nổi!
Đây là tít của bài báo: “Báo cáo Thị trường bất động sản: Bộ im lặng, hiệp hội 'dội bom'”.
Liền dưới đó là đoạn dẫn: Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VnRea) thường xuyên đưa ra báo cáo thị trường bất động sản trên cả nước từng tháng, quý với tính chất dẫn dắt thị trường nhưng luôn kèm theo khuyến cáo “không chịu trách nhiệm tính chính xác của thông tin”. Việc đưa ra báo cáo dầy đặc trong khi Bộ Xây dựng là đơn vị được giao chịu trách nhiệm công bố chưa một lần đưa thông tin chính thức khiến thị trường bất động sản (BĐS) “đói” thông tin xác thực.
Khi đọc hết đoạn này, tôi đã thấy có sự “phản nghề” ở trong đó bởi sự cắt dán ác ý. Vì lẽ theo tôi được biết, phần cuối mỗi báo cáo, VNREA đều có khuyến cáo sử dụng, cụ thể như sau:“Tất cả các thông tin được nêu trong báo cáo này do Văn phòng Hiệp hội Bất Động sản Việt Nam thu thập từ các nguồn được coi là đáng tin cậy. Tuy nhiên, việc cung cấp các thông tin này chỉ phục vụ mục đích tham khảo. Do đó, Văn phòng Hiệp Hội Bất Động sản Việt Nam không chịu bất kỳ trách nhiệm nào đối với tính chính xác của những thông tin được đề cập trong báo cáo. Các thông tin trong báo cáo hoàn toàn có thể thay đổi theo diễn biến của thị trường và chúng tôi không có trách nhiệm phải thông báo về những sự thay đổi này”.
Tôi cho rằng sự khuyến cáo này là cần thiết, bởi theo thông lệ chung của việc tiến hành lập báo cáo, do có độ dung sai của các kết quả khảo sát nên không ai có thể khẳng định mức độ chính xác tuyệt đối và các nhà biên soạn đã có lời rằng, đây chỉ là tài liệu tham khảo.
Thế mà họ dám “cắt ngoém” cái đoạn phía trên đi khiến người đọc cảm thấy có một sự vô trách nhiệm trong việc cung cấp thông tin của VNREA, một tổ chức xã hội nghề nghiệp đang có uy tín trong lĩnh vực này.
Cái ác vẫn chưa hết. Cuối bài, tác giả còn “thòng” một đoạn thông tin nhằm hạ thấp uy tín của đối tượng chỉ trích: “Vì vậy, nói như một doanh nghiệp địa ốc: “Hiệp hội chỉ phục vụ kêu gọi chính sách cho một số doanh nghiệp thân quen, là sân sau của một vài dự án chứ không vì mục tiêu chung cho phát triển minh bạch thị trường”.
Ôi chao, nếu ai cũng mượn lời của một người bâng quơ để bôi nhọ danh dự của người khác trên một tờ báo có uy tín như thế thì còn gì là vinh quang của nghề báo nữa.
Trong bài báo còn đưa nhiều thông tin thể hiện sự thiếu hiểu biết, thiếu thông tin cấp cao, thiếu ngôn ngữ thể hiện và kỹ năng xử lý thông tin nhưng theo tôi, điều này không quan trọng vì kiến thức thì có thể bồi đắp, điều quan trọng là tâm địa!
Tôi hy vọng tác giả bài báo và người duyệt cho đăng bài báo này còn rất trẻ để có nhiều cơ hội nghĩ lại về nghề. Còn nếu không, đây là chuyện rất đáng buồn đối với người cầm bút trong làng báo.
Mặc dù làm báo kinh tế đã hơn 40 năm, qua bài học này, tôi càng thấy viết về thị trường BĐS nó khó như thế nào.