Thích
Nhìn từ mô hình đô thị đa trung tâm trên thế giới
Ông Nguyễn Quốc Anh cho biết, có thể hình dung về sự phát triển của mô hình đô thị đa trung tâm TP.HCM từ một trường hợp quốc tế cụ thể, đó là đại đô thị Seoul SMA. Hiện đây là cỗ máy tăng trưởng lớn nhất của kinh tế Hàn Quốc, là hiện thân tiêu biểu của mô hình đô thị đa trung tâm. Đại đô thị Seoul SMA là sự cấu thành của Seoul là trung tâm tài chính, công nghệ cao, hành chính quốc gia, R&D, tiêu dùng cao cấp; Gyeonggi-do là khu công nghiệp và công nghệ cao (Samsung, LG), đô thị vệ tinh. Incheon là Logistics quốc tế, khu công nghiệp, cảng biển và giao thương quốc tế. Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com.vn nhấn mạnh, theo số liệu năm 2024, một nửa nền kinh tế Hàn Quốc tập trung tại Seoul SMA khi khu vực này chiếm tới 56,3% GDP toàn quốc, 50,7% tổng dân số và 49,1% tổng số doanh nghiệp.
Một nửa nền kinh tế Hàn Quốc tập trung tại Seoul SMA khi khu vực này chiếm tới 56,3% GDP toàn quốc. Ảnh: Shutterstock
Phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm, Seoul SMA thực hiện các chính sách phát triển theo vùng chức năng lõi, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Quá trình giãn dân hiệu quả từ Seoul ra 2 khu vực lân cận được hỗ trợ bởi sự phát triển của cơ sở hạ tầng với hơn 1.150km metro và tàu ngoại ô với công nghệ hiện đại, vành đai 3 dài 122km (tính đến năm 2020).
Ông Nguyễn Quốc Anh nhận định, nhìn lại hành trình phát triển, cú nhảy vọt của đại đô thị Seoul không phải kết quả của một động lực đơn lẻ mà là tổng hòa của những chuyển dịch kinh tế sâu rộng. Chỉ trong gần bốn thập kỷ (1985 - 2023), cơ cấu GDP theo vùng đã biến đổi mạnh: các ngành công nghệ từ chỗ chiếm 26% đã vọt lên hơn 50%; khối vận tải, logistics và dịch vụ kinh doanh mở rộng từ 30% lên tới 58%; còn nhóm sản xuất thiết bị tinh vi, y sinh và bất động sản cũng tăng gấp đôi, từ 15% lên 30%.
"Độ mở của trung tâm kinh tế đã đảo chiều dòng người. Thay vì đổ dồn về Seoul, dân cư chuyển dịch mạnh sang Incheon và Gyeonggi, nơi quỹ đất rộng và cơ hội kinh tế mới hình thành. Cơ sở hạ tầng cũng tăng tốc với tốc độ chưa từng có: mạng metro từ 7,4km đã phát triển thành 1.150km; hệ thống cao tốc từ dưới 100km đã vượt ngưỡng 1.000km sau 40 năm", Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com.vn phân tích.
Cùng với đó, thị trường bất động sản trải qua nhiều chu kỳ tăng giá mạnh, nổi bật là các giai đoạn 2006 - 2009 và từ sau 2019 - thời điểm Hàn Quốc công bố tham vọng xây dựng "thành phố toàn cầu" vào năm 2040. Kế hoạch Siêu đô thị Toàn cầu 2040 của Seoul SMA đánh dấu bước chuyển quan trọng, định hình tầm nhìn phát triển cho cả vùng trong nhiều thập kỷ tới.
TP.HCM - Đô thị đa trung tâm của Việt Nam sẽ lặp lại kịch bản Seoul SMA?
Ông Nguyễn Quốc Anh chỉ ra một điểm đáng chú ý: bức tranh hạ tầng của TP.HCM hiện nay khá giống Seoul trước năm 1982, thời điểm mạng metro của thủ đô Hàn Quốc mới dài khoảng 20 km và hệ thống cao tốc chưa vượt 100km. Dù vậy, TP.HCM đang đặt ra những mục tiêu rất rõ ràng và đầy tham vọng: đưa tổng chiều dài cao tốc lên 648 km trước năm 2030 và mở rộng mạng lưới metro lên gần 608 km vào năm 2035.
Theo ông Quốc Anh, loạt dữ liệu này phác họa một chu kỳ phát triển quen thuộc của các đại đô thị. Khi đô thị chạm tới "độ chín", giá đất và động lực tăng trưởng thường bùng nổ theo mô hình cộng hưởng với các thành phố vệ tinh. Nếu các dự án hạ tầng của TP.HCM được triển khai đúng tiến độ, thành phố hoàn toàn có thể bước vào một pha tăng trưởng quy mô lớn, tương tự quỹ đạo mà Hàn Quốc từng trải qua.
Sau sáp nhập, TP.HCM đang hình thành mô hình đô thị đa trung tâm, hấp lực mạnh mẽ dòng vốn đầu tư. Ảnh: Thời báo Kinh Tế Việt Nam
Bên cạnh đó, TP.HCM mới cũng thiết lập một chuỗi giá trị liên hoàn Công nghiệp - Điều phối - Logistics. Trong đó, TP.HCM cũ có vai trò Điều phối, tài chính, công nghệ (trung tâm kinh tế) là "bộ não" - quyết định chiến lược, thu hút FDI, vận hành chuỗi cung ứng, phát triển R&D và đổi mới sáng tạo. Bình Dương cũ là trung tâm Công nghiệp, là "đầu vào" - nơi sản xuất hàng hóa, linh kiện, vật tư và Bà Rịa - Vũng Tàu là logistics - cảng biển, là "đầu ra", giúp luân chuyển hàng hóa ra thị trường quốc tế nhanh nhất với chi phí thấp nhất. Sự kết hợp của 3 trung tâm này tạo nên dòng chảy giá trị liên tục từ sản xuất đến điều hành và xuất khẩu.
Ông Quốc Anh nhấn mạnh, TP.HCM sau sáp nhập sở hữu nền tảng bứt phá, kỳ vọng nâng tầm tăng trưởng của Việt Nam khi chiếm 24% GDP, 30% FDI, 14% dân số. Việc mở rộng địa giới và sáp nhập đã đưa TP.HCM bước sang một giai đoạn phát triển mới: Từ mô hình đô thị "một trung tâm" sang cấu trúc đa trung tâm, nơi nhiều cực tăng trưởng cùng vận hành và bổ trợ lẫn nhau. Chính sự chuyển dịch này đang mở ra dư địa rất lớn cho thị trường bất động sản. Có thể nói, TP.HCM sau sáp nhập không chỉ mở rộng về địa lý, mà còn mở rộng cả biên độ phát triển đô thị. Với vị thế siêu đô thị đa trung tâm, thành phố đang đứng trước chu kỳ tăng trưởng bất động sản mới: Sâu, rộng và dài hạn hơn.
