Mới đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đề xuất thí điểm mở rộng loại đất làm nhà ở thương mại từ tháng 1/2025 đến tháng 1/2030. Với cơ chế thí điểm này, doanh nghiệp có thể thỏa thuận nhận quyền sử dụng loại đất khác, bên cạnh đất ở, để làm dự án nhà thương mại.
Tuy nhiên, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất giới hạn 30% số lượng dự án và 20% tổng diện tích nhu cầu phát triển dự án nhà ở được phê duyệt trong chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở đến năm 2030.
Trước đề xuất này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho rằng, quy định giới hạn thí điểm 30% dự án trong kế hoạch phát triển nhà ở hằng năm của tỉnh chưa "hợp tình hợp lý", có thể dẫn đến áp dụng pháp luật "chưa thật công bằng, bình đẳng" giữa các doanh nghiệp bất động sản và giữa các quận, huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn cấp tỉnh về kết quả thu ngân sách từ đất đai, bất động sản.
Ông Châu phân tích, các doanh nghiệp thuộc "nhóm 30%" đương nhiên có lợi thế hơn hẳn so với "nhóm 70%" doanh nghiệp còn lại, do "nhóm 30%" được thực hiện thí điểm "dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất mà đất đó không phải là đất ở" có thể chiếm lĩnh thị trường. Trong khi đó, "nhóm 70%" chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại không được lựa chọn thực hiện thí điểm sẽ chịu thua thiệt rất lớn. Nhất là người mua nhà - đây sẽ là bên chịu thiệt nhiều nhất.
Ở góc độ địa phương, các quận, huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn cấp tỉnh được lựa chọn thực hiện thí điểm có thể tạo được nguồn thu ngân sách nhà nước từ đất đai, bất động sản cao hơn các địa phương không được lựa chọn hoặc chỉ có ít dự án được lựa chọn.
Vì vậy, Chủ tịch HoREA kiến nghị không giới hạn dự án được thí điểm mở rộng loại đất xây nhà thương mại, đồng thời nâng tỷ lệ diện tích dự án được thí điểm lên 30% tổng diện tích nhu cầu phát triển nhà ở đến năm 2030. Việc mở rộng đối tượng thí điểm sẽ giúp các doanh nghiệp địa ốc được hưởng lợi như nhau, đảm bảo tính công bằng.
Ngoài ra, ông Châu cho rằng, khoản 4 Điều 4 dự thảo Nghị quyết thí điểm quy định "4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua danh mục dự án thí điểm trước khi thực hiện thí điểm" là chưa phù hợp.
Theo ông Châu, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chỉ nên quy định về tiêu chí (nếu thực sự cần thiết) và thực hiện quyền giám sát, kiểm tra nên không cần thiết quy định Hội đồng nhân dân cấp tỉnh "thông qua danh mục dự án thí điểm trước khi thực hiện thí điểm" mà nên giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm./.
