T&T group và tinh thần “nhất tâm” kiến quốc

"Lần đầu tiên trong lịch sử, tôi thấy có một ngày hội văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam được tổ chức với quy mô hoành tráng đến vậy. Dường như, họ không chỉ đơn thuần xây dựng một doanh nghiệp, mà còn đang dựng nên một biểu tượng văn hóa và khát vọng dân tộc trong bối cảnh nền kinh tế bước vào kỷ nguyên phát triển mới?", PGS.TS. Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), chia sẻ trong một cuộc trò chuyện gần đây với Reatimes, khi nhắc đến một doanh nghiệp mà ông không khỏi ấn tượng bởi cách họ đáp lại lời hiệu triệu của Tổng Bí thư Tô Lâm, thể hiện khát vọng vươn mình của doanh nghiệp tư nhân trong kỷ nguyên mới.

Sự kiện nào, doanh nghiệp nào đã khiến ông bất ngờ đến vậy?

Đó là Ngày hội Văn hóa T&T - SHB 2025, với thông điệp đầy cảm hứng: "Vững bước vào kỷ nguyên mới", diễn ra ngày 15/3/2025 tại Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình (Hà Nội). Sự kiện không chỉ gây chú ý bởi quy mô lớn, mà còn bởi tinh thần dân tộc mãnh liệt mà nó lan tỏa, như một ngọn lửa thắp sáng khát vọng của Việt Nam trong thời kỳ phát triển mới.

Hơn 15.000 người, đại diện cho 80.000 cán bộ công nhân viên trong hệ thống T&T Group và SHB, đã cùng hội tụ trong một không gian được thiết kế theo mô thức lễ khai mạc Thế vận hội Olympic. Điểm nhấn của sự kiện là khoảnh khắc ngọn lửa linh thiêng được nghênh rước từ Đền Hùng (Phú Thọ), thắp sáng cả sân vận động. Ngọn lửa ấy như một biểu tượng sống động, tiếp nối tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm và niềm tự hào dân tộc qua bao thế hệ, để soi đường cho hành trình phát triển của đất nước hôm nay. Khi 15.000 người hòa giọng hát vang Quốc ca, một sức mạnh đoàn kết đầy nội lực và cảm xúc đã được lan tỏa.

Nhìn lại khoảnh khắc ấy, PGS.TS. Ngô Trí Long thể hiện rõ sự trân trọng. Ông chia sẻ với giọng nói đầy xúc động: "Việc thỉnh ngọn đuốc từ Đền Hùng không chỉ là một nghi lễ mang tính linh thiêng, mà còn chứa đựng chiều sâu văn hóa. Nó thể hiện lòng biết ơn tổ tiên, đồng thời gửi gắm một thông điệp mạnh mẽ: Mỗi bước đi của T&T hôm nay đều bắt nguồn từ giá trị cội nguồn dân tộc và gắn với niềm tự hào dân tộc. Gìn giữ truyền thống để tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững".

Nhưng ý nghĩa của sự kiện không dừng lại ở đó. Với PGS.TS. Ngô Trí Long, Ngày hội Văn hóa T&T - SHB 2025 còn mang một tầm vóc lớn lao hơn. Ông nhận định:

"Sự kiện này đã trở thành một lời hiệu triệu lớn, không chỉ dành cho người T&T mà còn cho toàn bộ cộng đồng doanh nghiệp tư nhân: Hãy cùng thắp lên một ngọn lửa phát triển mới - bản lĩnh, nhân văn, bền vững và mang dấu ấn Việt Nam.

Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030, khu vực kinh tế tư nhân sẽ chiếm khoảng 70% GDP, tôi cho rằng những mô hình như T&T sẽ đóng vai trò dẫn dắt.

T&T không chỉ tổ chức một ngày hội văn hóa, họ đang tạo nên một "nghi lễ khởi nguyên mới" cho hành trình chinh phục đỉnh cao của kinh tế tư nhân Việt Nam".

Dõi theo ánh mắt xúc động của ông khi kể về "nghi lễ khởi nguyên" ấy, tôi hiểu rằng, phía sau ngày hội văn hóa hoành tráng là cả một hành trình dài mà T&T đã bền bỉ kiến tạo không chỉ bằng khát vọng, mà bằng cả trí tuệ và lòng kiên định.

Cũng chính trong mạch cảm xúc đó, tôi ngỏ lời với PGS.TS. Ngô Trí Long để tìm hiểu về những điều tạo nên bản sắc của doanh nghiệp này. Là một chuyên gia kinh tế luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến khu vực tư nhân, lại vốn yêu thích nghiên cứu chiều sâu của các mô hình doanh nghiệp Việt, ông đã không giấu được sự tò mò kể từ khi chứng kiến tinh thần lan tỏa mạnh mẽ từ Ngày hội Văn hóa T&T - SHB 2025. Điều gì đã khiến một doanh nghiệp có thể khơi dậy được tinh thần thời đại như thế?

PGS.TS. Ngô Trí Long chia sẻ, không chút do dự: "T&T không đơn thuần là một tập đoàn kinh tế. Họ là tấm gương phản chiếu sinh động cho chặng đường gần 40 năm đổi mới của kinh tế Việt Nam, một hành trình đầy thách thức nhưng cũng rực rỡ niềm tin".

Và cứ thế, trong cuộc trò chuyện nối dài, từng lát cắt của T&T hiện lên rõ nét qua lời kể của người đã dành nhiều thời gian nghiên cứu từng bước đi của họ.

- Năm 1993, trong một con ngõ nhỏ ở Hà Nội, giữa tiếng rao hàng và khói bụi của những chiếc xe máy Dream cũ kỹ, T&T Group ra đời từ một cửa hàng nhập phân phối độc quyền các sản phẩm điện máy của Matsushita, Panasonic, National, Mitsubishi Heavy Industries,... với giấc mơ giản dị trong thời kỳ đổi mới vừa chập chững. Thật khó có thể tưởng tượng được rằng, từ hạt giống nhỏ bé ấy, một tập đoàn đa ngành "khổng lồ" đã mọc lên.

Ngày nay, khi những turbine gió của T&T miệt mài quay trên biển Ninh Thuận, khi những xe container hợp tác với Amazon lăn bánh qua các cảng quốc tế của Việt Nam, và khi Hà Nội FC nâng cúp V-League lần thứ sáu…, có thể thấy, T&T đã ghi dấu ấn không hề nhỏ trong hành trình phát triển của đất nước. Nhìn lại những ngày đầu Đổi mới cho đến nay, ông cảm nhận ra sao về sự lớn mạnh và tầm vóc của một doanh nghiệp tư nhân như T&T?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Ở đầu thập niên 90, khi Việt Nam bắt đầu mở cửa và thực hiện mạnh mẽ các chính sách đổi mới, T&T đã khởi sự kinh doanh trong lĩnh vực thương mại, tận dụng làn sóng tự do hóa thương mại và các ưu đãi dành cho doanh nghiệp tư nhân - dù còn rất sơ khai. Đó là một bước đi phù hợp trong bối cảnh đất nước đang tìm kiếm lực lượng kinh tế dân doanh năng động. Cũng từ đây, T&T dần hình thành nền tảng bền vững cho các bước phát triển sau này.

Giai đoạn Việt Nam gia nhập WTO (năm 2007), đánh dấu bước ngoặt quan trọng: T&T chuyển hướng mạnh sang đầu tư tài chính, công nghiệp và hạ tầng. Đó không phải là sự dịch chuyển tình cờ, mà là chiến lược đón đầu làn sóng cải cách thể chế, đặc biệt là tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và mở rộng vai trò tư nhân trong các lĩnh vực thiết yếu.

Từ năm 2020 đến nay, khi Việt Nam ưu tiên chuyển dịch sang mô hình kinh tế xanh, tăng trưởng bền vững, T&T đã nhanh chóng mở rộng sang các lĩnh vực có tính chống chịu cao như năng lượng tái tạo, logistics xanh, nông nghiệp công nghệ cao và y tế.

Theo tôi biết, ở trong nước, T&T Group đã đưa vào vận hành 10 dự án điện gió, điện mặt trời tại các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Sóc Trăng, Gia Lai, Quảng Trị… với tổng công suất lắp đặt và hòa lưới điện quốc gia đạt gần 1.000MW. Tập đoàn đặt mục tiêu đến năm 2035, tổng công suất phát điện của các nhà máy điện năng lượng tái tạo và phát thải carbon thấp dự kiến đạt khoảng 12 - 15 GW, chiếm khoảng 10% tổng công suất lắp đặt của hệ thống điện Việt Nam.

Tôi cho rằng con số trên cho thấy mức độ nghiêm túc và dài hơi trong định hướng phát triển. Điều này cũng thể hiện khả năng gắn kết chiến lược doanh nghiệp với các ưu tiên phát triển của quốc gia.

Sau hơn 30 năm hình thành và phát triển quy mô tổng tài sản của T&T đã đạt 45.000 tỷ đồng, với vốn điều lệ 22.000 tỷ đồng, có 500 công ty thành viên trực thuộc và liên doanh liên kết, tôi nghĩ đây là một minh chứng rõ ràng cho sự phát triển bền vững của họ.

Một điểm đáng trân trọng khác là tư duy hội nhập và mở rộng thị trường quốc tế. T&T không giới hạn tầm nhìn ở thị trường nội địa mà còn chủ động mở văn phòng đại diện tại Nga, Đức, Mỹ, Australia… tạo cầu nối đầu tư - thương mại hai chiều, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh hội nhập với các hiệp định thương mại như EVFTA và RCEP.

Trong nhiều năm qua, tập đoàn đã phát triển vùng nuôi trồng thuỷ sản tại Vĩnh Long, An Giang, Cần Thơ và đưa hàng Việt Nam vào hệ thống phân phối hiện đại tại các thị trường lớn có yêu cầu cao như: Mỹ, châu Âu, Trung Mỹ, Brasil, Trung Đông, Trung Quốc với kim ngạch xuất khẩu trung bình hàng năm đạt trên 50 triệu USD. Một kết quả đáng khích lệ!

- Có ý kiến cho rằng thành công của T&T đến từ việc "biết nắm bắt thời thế". Theo ông, liệu điều đó có đủ để lý giải sự phát triển bền vững của họ trong suốt ba thập kỷ?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Nói đến sự "nhạy bén", tôi muốn nhấn mạnh rằng đó là khả năng đọc được tín hiệu chính sách và chuyển hóa thành chiến lược cụ thể, chứ không chỉ đơn thuần là phản ứng nhanh. T&T không phải là doanh nghiệp chỉ đi sau chính sách. Tôi cho rằng họ đại diện cho mô hình "phản ứng chiến lược với chính sách", nghĩa là không chỉ đón đầu, mà còn đồng hành và thậm chí góp phần mở rộng không gian phát triển quốc gia. Tinh thần doanh nghiệp của họ có thể được tóm gọn là "tận dụng cú hích, tạo ra cú bứt phá", chứ không chỉ hưởng lợi từ môi trường thuận lợi.

Nhưng về bản chất, đây không chỉ là sự nhạy bén chiến lược. Điều tôi nhìn thấy ở T&T là một tầm nhìn dài hạn được xây dựng trên sự am hiểu sâu sắc về chu kỳ chính sách và xu thế kinh tế vĩ mô. Họ không đơn thuần đầu tư theo thời điểm, mà từng bước kiến tạo một hệ sinh thái gắn kết từ tài chính, công thương, logistics, đến năng lượng và nông nghiệp, tạo nên nội lực vững vàng và khả năng chống chịu rủi ro cao.

Tôi đặc biệt ấn tượng với quy mô đầu tư và độ mở của họ vượt ra ngoài thị trường nội địa. Hơn 60 công ty thành viên hoạt động đa ngành là minh chứng rõ ràng cho một chiến lược phát triển bền vững, chứ không chạy theo những "cơn sốt" chính sách nhất thời. Sự nhạy bén là nền tảng, nhưng chính tầm nhìn dài hơi mới là yếu tố giúp T&T vươn xa và trụ vững.

- Vậy "DNA" của T&T Group có gì đặc biệt, theo góc nhìn của ông?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Theo tôi, "DNA" của T&T Group được cấu thành bởi ba "mã gen" cốt lõi - chính những yếu tố này đã giúp họ không chỉ trụ vững, mà còn vươn lên mạnh mẽ giữa những biến động lớn của nền kinh tế.

Thứ nhất là tính chủ động chiến lược. T&T không chờ đợi cơ hội đến, họ tạo ra cơ hội. Việc sớm đặt cược vào năng lượng tái tạo, hay triển khai các thương vụ hợp tác quốc tế trong lĩnh vực y tế sau đại dịch Covid-19 là minh chứng rõ ràng cho tinh thần tiên phong này.

Thứ hai là tinh thần đồng hành cùng đất nước. Họ không đứng ngoài các chủ trương lớn, mà biết cách biến định hướng vĩ mô thành động lực phát triển nội tại. Những dự án hạ tầng, logistics, hay các chương trình xã hội hóa thể thao quốc gia là những ví dụ điển hình cho sự gắn bó đó.

Thứ ba là khát vọng vươn tầm quốc tế. T&T là một trong số ít các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam có chiến lược đầu tư ra nước ngoài bài bản, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và logistics tại châu Phi và Đông Nam Á. Họ không chỉ đưa thương hiệu Việt ra thế giới, mà còn mang mô hình phát triển bền vững đến những thị trường mới nổi. Các công ty con được thành lập tại nước ngoài còn giữ "nhiệm vụ" tìm kiếm và lập quan hệ đối tác lâu dài với các tập đoàn lớn trên thế giới thuộc những lĩnh vực mà T&T Group đang tham gia đầu tư. Tổng vốn đầu tư ban đầu tại nước ngoài của tập đoàn này hiện đạt khoảng 100 triệu USD, hướng tới tầm nhìn trở thành tập đoàn kinh tế đa ngành mang tầm quốc tế.

Với tôi, T&T là một ví dụ tiêu biểu cho một doanh nghiệp tư nhân mang bản lĩnh "quốc gia": Vừa nhạy bén với thời cuộc, vừa kiên định với một tầm nhìn dài hạn. Ở họ, tôi nhìn thấy năng lực quản trị chiến lược sâu sắc, tinh thần hội nhập mạnh mẽ và một khát vọng đóng góp thiết thực cho sự phát triển bền vững của đất nước trong thời kỳ nhiều biến động.

- Những điều ông vừa nói, đặc biệt là năng lực quản trị chiến lược, có lẽ chính là chìa khóa giúp T&T có thể mạnh dạn đầu tư vào 7 lĩnh vực hoạt động mà nghe qua có vẻ hơi dàn trải?

PGS.TS. Ngô Trí Long: T&T không lao vào mọi ngành "hot", mà họ chọn lọc những lĩnh vực có giá trị gia tăng cao, tiềm năng phát triển dài hạn, và đặc biệt phải phù hợp với năng lực cốt lõi, hệ sinh thái mà họ đang xây dựng. Ví dụ như năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao hay logistics đều là những ngành gắn với xu hướng phát triển bền vững của thế giới.

Bạn nói đúng. Năng lực quản trị của T&T là điều rất đáng bàn. T&T sớm xác định công nghệ không chỉ là công cụ vận hành, mà là nền tảng tạo ra giá trị mới. Từ năm 2022, tập đoàn triển khai phần mềm quản trị nhân sự HUMAX, đã giúp tiết kiệm hơn 65% thời gian xử lý các bài toán nhân sự so với quy trình truyền thống. Cách tiếp cận này không chỉ nâng cao hiệu quả, mà còn cho thấy sự nhạy bén của T&T trong việc đón đầu xu hướng số hóa, một yếu tố quan trọng để phát triển bền vững trong thời đại hiện nay.

Khi các quy trình vận hành được số hóa, việc kết nối dữ liệu giữa các ngành nghề được thực hiện rất hiện đại và bài bản. Trong lĩnh vực nông nghiệp chẳng hạn, họ đã xây dựng chuỗi sản xuất - chế biến - phân phối khép kín, ứng dụng blockchain để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Điều này không chỉ tăng tính minh bạch, mà còn tạo dựng niềm tin lớn từ người tiêu dùng, đặc biệt trong bối cảnh tiêu dùng xanh, sạch đang lên ngôi.

- Dường như điểm cốt lõi còn nằm ở mô hình "đa ngành - một hệ sinh thái tích hợp" của T&T?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Khác với nhiều tập đoàn thường mở rộng từng ngành riêng biệt mà thiếu sự kết nối, T&T đã xây dựng một chuỗi giá trị khép kín giữa các ngành, có liên kết lẫn nhau, cùng hướng đến giá trị lâu dài, phục vụ cộng đồng và hướng tới góp phần hiện thực hóa các mục tiêu phát triển quốc gia.

Chẳng hạn, họ kết hợp bất động sản, năng lượng và hạ tầng giao thông, tạo ra các khu công nghiệp xanh, nơi không chỉ sản xuất mà còn sử dụng năng lượng sạch, đồng thời tối ưu hóa hiệu quả qua hệ thống logistics nội bộ.

Họ đã tạo nên một mô hình đa ngành kiểu mới - vừa mở rộng chiều ngang, vừa chú trọng chiều sâu để tạo lợi thế cạnh tranh. Chính cách nghĩ và cách làm đó mới là "giá trị khác biệt" cốt lõi giúp họ tạo dấu ấn ở mọi ngành nghề. Khác biệt không chỉ nằm ở sản phẩm hay dịch vụ, mà nằm trong triết lý phát triển bền vững tích hợp kinh tế, xã hội và thương hiệu quốc gia. Đó là lý do dù tham gia nhiều lĩnh vực, nhưng T&T không rơi vào "bẫy dàn trải".

- Trong hành trình 32 năm phát triển của T&T Group, thương hiệu SHB là một trong những dấu ấn nổi bật nhất - từ một ngân hàng địa phương với số vốn ban đầu 500 tỷ đồng năm 2007, đã trở thành Top 5 ngân hàng tư nhân lớn nhất Việt Nam, vươn ra thị trường Campuchia, Lào từ rất sớm. Theo ông, điều gì giúp T&T tạo nên sức mạnh hệ sinh thái và sự chuyển mình mạnh mẽ như vậy với SHB? Phải chăng, nó cũng liên quan đến những "mã gen" mà ông nhắc đến ở trên?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Tôi cho rằng thành công của SHB là sự cộng hưởng của 3 nền tảng quan trọng: Tầm nhìn chiến lược dài hạn, khả năng thích ứng, đổi mới liên tục, và tư duy mở rộng khu vực đầy bản lĩnh.

Trước hết là tầm nhìn chiến lược dài hạn. SHB đã có một bước ngoặt lớn khi chuyển mình từ một ngân hàng địa phương phục vụ các doanh nghiệp nhỏ, trở thành tổ chức tài chính có định hướng phát triển vươn tầm quốc tế.

Một trong những quyết định cho thấy tầm nhìn đó là thương vụ hợp nhất với Habubank vào năm 2012, ngay thời điểm khủng hoảng tài chính toàn cầu khiến nhiều ngân hàng phải thu hẹp quy mô. SHB đi ngược xu hướng, lựa chọn sáp nhập - một bước đi táo bạo, nhằm nhanh chóng mở rộng quy mô và cơ sở khách hàng. Tất nhiên, kèm theo đó là những thách thức tích hợp hệ thống, nhưng có vẻ họ đã xử lý một cách khá hiệu quả.

Thứ hai là khả năng thích nghi và đổi mới không ngừng trong bối cảnh thị trường tài chính đầy biến động. SHB đầu tư mạnh vào chuyển đổi số, phát triển dịch vụ ngân hàng số, và đặc biệt chú trọng các sản phẩm tài chính vi mô, phục vụ cả nhóm khách hàng vùng sâu vùng xa, điều mà không phải ngân hàng tư nhân nào cũng làm tốt. Trong đại dịch Covid-19, họ triển khai các gói hỗ trợ tín dụng trực tuyến, miễn, giảm lãi suất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, thể hiện trách nhiệm xã hội bên cạnh mục tiêu kinh doanh.

Cuối cùng là sự mở rộng khu vực, nắm bắt cơ hội từ thị trường biên. Việc SHB mở chi nhánh tại Lào và Campuchia không chỉ là hành động "ra khơi" thông thường, mà là bước đi chiến lược nhằm tiếp cận các nền kinh tế đang phát triển, nơi nhu cầu tài chính - ngân hàng tăng cao nhưng độ phủ dịch vụ còn hạn chế. Đây là những thị trường mà kinh nghiệm phục vụ khách hàng vừa và nhỏ tại Việt Nam của SHB có thể phát huy hiệu quả. Ví dụ tại SHB Lào, họ không chỉ cung cấp các dịch vụ tài chính cơ bản mà còn triển khai các gói tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực thương mại xuyên biên giới. Đó là một cách làm khôn ngoan để thúc đẩy dòng vốn quay về Việt Nam và hỗ trợ thương mại song phương.

Với tôi, thành công của SHB không chỉ đo bằng tốc độ tăng trưởng vốn hay số lượng chi nhánh mở rộng, mà còn nằm ở cách doanh nghiệp duy trì được sự cân bằng giữa phát triển kinh doanh và tạo giá trị xã hội.

Họ đi đúng thời điểm, chọn đúng chiến lược, và hành động với tinh thần kiến tạo. Đó chính là công thức để một ngân hàng tư nhân vươn lên mạnh mẽ giữa một thị trường đầy thách thức như Việt Nam và khu vực.

- Theo ông, điều gì thôi thúc T&T không ngừng mở rộng sang những lĩnh vực "khó nhằn", những sân chơi đòi hỏi tầm nhìn dài hạn và nguồn lực rất lớn như năng lượng, hạ tầng giao thông hay logistics trong giai đoạn này?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Đó là những lĩnh vực đóng vai trò "hệ mạch" trong nền kinh tế. Đầu tư vào những lĩnh vực này không chỉ giúp T&T tăng trưởng mà còn góp phần xây dựng nền tảng phát triển cho các ngành kinh tế khác, đồng thời cải thiện năng lực cạnh tranh quốc gia.

Chẳng hạn, khi T&T tham gia vào các dự án cảng biển và trung tâm logistics tại miền Bắc và miền Trung, họ không chỉ mở rộng chuỗi cung ứng hàng hóa mà còn thúc đẩy thương mại nội địa và xuất khẩu, từ đó tạo ra những tác động tích cực cho nền kinh tế.

Hơn nữa, trong bối cảnh nhà nước khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng, T&T đã đi đầu trong việc đầu tư vào những lĩnh vực mà trước đây chỉ có nhà nước nắm giữ độc quyền. Ví dụ như dự án điện gió tại Quảng Trị, với tổng công suất 144 MW, không chỉ mang lại nguồn điện sạch mà còn tạo công ăn việc làm, phát triển hạ tầng địa phương, giúp giảm áp lực ngân sách nhà nước, đồng thời hỗ trợ hiện thực hóa các cam kết giảm phát thải của Việt Nam tại COP26. Đây là đóng góp rất đáng trân trọng, đặc biệt tại một tỉnh còn gặp nhiều khó khăn như Quảng Trị.

Tôi nghĩ rằng, việc lựa chọn các lĩnh vực "xương sống" của nền kinh tế là một minh chứng cho tinh thần phụng sự và trách nhiệm xã hội của T&T. Đây là hình mẫu về vai trò tích cực của khu vực kinh tế tư nhân trong tiến trình phát triển đất nước, đặc biệt trong giai đoạn Việt Nam đang nỗ lực chuyển đổi mô hình tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

- Thật bất ngờ và ấn tượng khi nhìn vào khát vọng của T&T Group. Họ quyết tâm ứng dụng AI vào dự án logistics thông minh Việt Nam SuperPort ở Vĩnh Phúc, đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo để hướng tới Net Zero 2050, rồi còn dự án tổ hợp công nghiệp hàng không - đô thị sân bay ở Quảng Trị để góp phần đưa Việt Nam vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Chưa kể ngân hàng SHB đang phát triển theo hướng số hóa mạnh mẽ, cấp tín dụng xanh, thực thi ESG để phát triển bền vững.

Ông nghĩ tại sao họ lại tập trung vào những điều này để đồng hành cùng đất nước trong kỷ nguyên mới?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Tôi hoàn toàn chia sẻ sự ấn tượng của bạn, bởi tôi cũng có cảm nhận tương tự.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều bất định và yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng ngày càng cấp thiết, việc một doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đặt ra những mục tiêu lớn như vậy và chọn cách đi trước, đi khó nhưng đi sâu, không chỉ thể hiện tầm nhìn chiến lược, mà còn là biểu hiện rõ nét của tinh thần "dấn thân vì quốc gia". Họ đang chứng tỏ rằng, doanh nghiệp tư nhân chính là lực lượng quan trọng nhất để tạo ra đột phá trong chuyển đổi cấu trúc, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

T&T không đơn thuần theo đuổi các cơ hội ngắn hạn, mà họ đang lựa chọn đi vào những lĩnh vực mang tính chuyển đổi cấu trúc dài hạn cho nền kinh tế Việt Nam. Bởi, nếu không tham gia từ sớm, doanh nghiệp Việt sẽ mãi là "người đi sau" trong các chuỗi giá trị. Và T&T - họ đang hiểu rõ "cửa sổ cơ hội" đó của Việt Nam.

"Siêu cảng nội địa" SuperPort tại Vĩnh Phúc không đơn thuần là một trung tâm logistics, đó là bước tiến mang tính cách mạng - nơi công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, được tích hợp để rút ngắn thời gian, giảm chi phí và khí thải. Một động thái rất đáng nể trong bối cảnh chi phí logistics của Việt Nam còn chiếm gần 20% GDP, cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu. Nếu làm chủ được bài toán này, chúng ta sẽ mở ra cánh cửa lớn cho thương mại và dòng vốn FDI chất lượng cao.

Trong khi đó, tổ hợp công nghiệp hàng không - đô thị sân bay tại Quảng Trị mang tính chất mở đường. Nếu thành công, đây có thể là cú hích giúp miền Trung thoát khỏi tình trạng "địa kinh tế kém phát triển", đồng thời kết nối Việt Nam vào chuỗi giá trị sản xuất linh kiện hàng không toàn cầu - một lĩnh vực có biên lợi nhuận cao và giá trị gia tăng lớn.

Song song với đó, việc chuyển đổi xanh và số hóa của Ngân hàng SHB là điển hình cho xu hướng ngân hàng bền vững. Việc cấp tín dụng xanh và thực thi các tiêu chuẩn ESG cho thấy họ không chỉ tài trợ vốn, mà đang hướng dẫn khách hàng tái cấu trúc mô hình kinh doanh theo hướng thân thiện với môi trường và xã hội.

Thực tế, chúng ta đang ở giai đoạn cần những "đầu kéo" chiến lược để thúc đẩy các lĩnh vực nền tảng như logistics, năng lượng, công nghiệp hàng không. Đây là thời điểm hiếm có để các tập đoàn lớn khẳng định vai trò tiên phong kiến tạo thị trường.

Đó cũng là cách họ hiện thực hóa khát vọng quốc gia bằng chính năng lực của doanh nghiệp tư nhân. Những cam kết như Net Zero 2050, phát triển logistics quốc tế, nâng tầm ngành hàng không... là mục tiêu quốc gia. Khi doanh nghiệp tư nhân dám chọn con đường khó, họ đang song hành cùng Chính phủ trong việc định hình và kiến tạo tương lai của đất nước.

T&T Group đang dần thể hiện rõ hình hài của một doanh nghiệp tư nhân kiến tạo quốc gia, không chỉ vì họ mạnh về vốn, mà vì họ có khả năng nhìn xa trông rộng, chấp nhận rủi ro và cam kết hành động vì những mục tiêu lớn hơn lợi nhuận ngắn hạn. Đây là "phẩm chất" rất cần thiết cho một nền kinh tế muốn phát triển bền vững và độc lập.

- Với "khát vọng rất Việt Nam" của mình, T&T Group đang rất quyết tâm với năng lượng tái tạo, hướng tới mục tiêu Net Zero 2050 từ việc triển khai các dự án điện xanh đến nghiên cứu loại hình năng lượng mới. Một cách cụ thể hơn, ông nghĩ sao về những động lực đang thôi thúc họ nỗ lực đi theo con đường này?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Thực tế, ngành năng lượng Việt Nam hiện đang ở ngã ba đường, một mặt phải đảm bảo an ninh năng lượng cho nền kinh tế tăng trưởng nhanh, mặt khác phải giảm phát thải theo cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Đây là một bài toán phức tạp, đòi hỏi sự cân bằng giữa phát triển và bền vững. Hiện nay, hạ tầng truyền tải chưa theo kịp tốc độ phát triển nguồn điện, đặc biệt là điện mặt trời và điện gió ở miền Trung và Tây Nguyên. Việc thiếu đồng bộ giữa quy hoạch nguồn và lưới gây nên tình trạng "tắc nghẽn điện sạch", ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư và niềm tin thị trường.

Bên cạnh đó, Việt Nam vẫn đang phụ thuộc lớn vào nhiên liệu hóa thạch, với hơn 50% sản lượng điện vẫn đến từ nhiệt điện than. Điều này tạo ra áp lực kép từ các yêu cầu của thị trường tài chính quốc tế (như yêu cầu xanh hóa danh mục đầu tư) và các hiệp định thương mại, chẳng hạn như CBAM của EU.

Trong bối cảnh nguồn lực Nhà nước có hạn, sự tham gia một cách chủ động của khối tư nhân là yếu tố then chốt để hiện thực hóa các mục tiêu năng lượng xanh. Việc T&T đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực này là biểu hiện rõ nét của khát vọng dẫn dắt thị trường trong giai đoạn chuyển đổi năng lượng. T&T đã đi trước một bước, chọn năng lượng tái tạo làm một mũi nhọn chiến lược ngay từ khi khung pháp lý và thị trường còn đang ở giai đoạn đầu định hình.

Mặt khác, T&T Group đang nhìn thấy tiềm năng kinh tế lớn từ xu thế chuyển dịch năng lượng toàn cầu. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, riêng việc phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam có thể thu hút hàng trăm tỷ USD vốn đầu tư và tạo hàng trăm nghìn việc làm trong tương lai. T&T nhìn thấy cơ hội ở đó, nó không chỉ là lợi nhuận từ phát điện, mà còn là vai trò trung gian chuyển giao công nghệ, xây dựng chuỗi cung ứng, và mở rộng ra thị trường khu vực.

Doanh nghiệp tư nhân như T&T đang góp phần hình thành một "nền kinh tế carbon thấp" tại Việt Nam, nơi mà năng lượng không chỉ là đầu vào sản xuất, mà còn là động lực tăng trưởng mới, gắn với đổi mới sáng tạo và bền vững. Việc đầu tư vào các dự án điện mặt trời tại vùng sâu, vùng xa không chỉ giúp giảm áp lực lên hệ thống truyền tải quốc gia, mà còn góp phần đưa điện đến những nơi trước đây chưa từng có điện. Đồng thời, họ cũng theo đuổi mô hình "năng lượng cộng đồng", nơi người dân địa phương có thể tham gia vào quá trình vận hành và hưởng lợi trực tiếp từ các dự án. Đó là cách họ tạo ra giá trị xã hội chứ không chỉ là giá trị tài chính.

Rõ ràng, T&T đang định hình mình như một nhà đầu tư tiên phong, một "kiến trúc sư" của chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam. Họ nhìn thấy cả trách nhiệm và cơ hội, trách nhiệm với tương lai phát triển xanh của đất nước, và cơ hội để vươn lên trở thành tập đoàn năng lượng hàng đầu khu vực. Và như mọi cuộc cách mạng lớn, vai trò của người tiên phong luôn vừa thách thức, vừa đầy tiềm năng để tiến tới vinh quang.

Trong hành trình phát triển, T&T Group chủ trương duy trì và phát triển mối quan hệ hợp tác chiến lược về thương mại và đầu tư với các doanh nghiệp đầu ngành, uy tín trên thế giới trong hầu hết các lĩnh vực mà tập đoàn theo đuổi, để xây dựng hệ sinh thái phát triển đa chiều, bền vững và tiệm cận các chuẩn mực quốc tế.

Trong lĩnh vực năng lượng, T&T bắt tay với nhiều tên tuổi lớn như Erex (Nhật Bản), TotalEnergies (Pháp), Hanwha, Kospo, Kogas (Hàn Quốc), UPC Renewables (Mỹ)… Không chỉ đầu tư vào điện gió, điện mặt trời, điện khí LNG, tập đoàn còn đẩy mạnh các mô hình điện gió ngoài khơi, hydrogen xanh - những hướng đi mang tính dẫn dắt xu thế.

T&T cũng mở rộng hợp tác trong logistics (với YCH - Singapore), cảng biển (với Boskalis - Hà Lan), thương mại điện tử (với Amazon - Mỹ), nông nghiệp công nghệ cao (với các đối tác từ P.Marom - Israel, Enza Zaden - Hà Lan), xây dựng chuỗi cung ứng điều thô từ châu Phi với Hiệp hội Ngũ cốc & các sản phẩm khác (Tanzania), Hiệp hội Bông, Điều (Bờ Biển Ngà)...

Khi tìm hiểu kỹ hơn về câu chuyện hợp tác quốc tế của T&T, tôi nhớ đến cuộc trò chuyện ngắn bên lề một sự kiện gần đây với PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng - Giảng viên cao cấp tại Viện Thương mại và Kinh tế Quốc tế, Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU).

- Ông nghĩ sao về con đường phát triển dựa trên hợp tác chiến lược của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam với các doanh nghiệp đầu ngành, uy tín trên thế giới?

PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng: Tôi cho rằng, đứng trên vai "người khổng lồ" là chiến lược thông minh và đầy bản lĩnh của doanh nghiệp Việt. Họ biết cách tận dụng công nghệ, kinh nghiệm và mạng lưới toàn cầu của đối tác quốc tế với tư duy nhạy bén của mình để đi nhanh hơn. Không cần làm quá nhiều, nhưng biết nắm bắt bí quyết, tận dụng những điểm tựa đáng tin cậy có thể giúp doanh nghiệp đạt được lợi ích vượt kỳ vọng.

Năng lực cạnh tranh và khả năng kết nối, có thể ví như hình ảnh "bạch tuộc vươn những xúc tu" mạnh mẽ. Mỗi xúc tu kết nối mang lại một nguồn lợi ích, và khi nhiều xúc tu cùng hoạt động, chúng tạo nên một hệ thống giá trị cộng hưởng rất hiệu quả.

Như câu tục ngữ "một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao", tôi tin rằng doanh nghiệp đang xây dựng một "hòn núi lợi ích" thông qua việc tích hợp các cơ hội từ việc hợp tác quốc tế. Mô hình này không chỉ thể hiện năng lực và tầm nhìn, mà còn cho thấy khả năng dự báo nhạy bén về xu hướng phát triển.

- Cụ thể hơn, trong bối cảnh thương mại điện tử và logistics thông minh đang thay đổi cách Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, ông đánh giá thế nào về vai trò của doanh nghiệp tư nhân như T&T khi họ hợp tác với những nền tảng lớn như Amazon để xử lý hàng triệu đơn hàng mỗi năm?

PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng: Trong bối cảnh thương mại điện tử hiện nay, việc kết nối chưa bao giờ dễ dàng đến thế. Giờ đây chỉ cần tham gia các sàn thương mại điện tử, doanh nghiệp có thể tiếp cận nhanh chóng với thị trường toàn cầu. Điều quan trọng là biến sự dễ dàng này thành lợi thế phổ biến, mở rộng quy mô và tạo ra lợi ích khổng lồ.

Việc hợp tác với các nền tảng thương mại điện tử quốc tế là một bước đi chiến lược của doanh nghiệp Việt Nam. Khi liên kết với các nền tảng thương mại điện tử quốc tế, doanh nghiệp Việt Nam có thể đạt được nhiều mục tiêu cùng lúc: Thu hút khách hàng toàn cầu, quảng bá hình ảnh, tăng cung ứng sản phẩm và hình thành chuỗi giá trị bền vững. Nó không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí, tối đa hóa lợi ích mà còn thúc đẩy một mô hình thương mại đổi mới sáng tạo, dựa trên kết nối quốc tế.

Bằng cách tham gia vào hệ sinh thái này, Việt Nam không chỉ được phân chia lợi ích một cách thỏa đáng, mà còn có cơ hội vượt trội nếu biết kết nối đa dạng và thông minh hơn. Đây là con đường để doanh nghiệp Việt vươn xa, vận hành hiệu quả và khẳng định vị thế trên bản đồ thương mại thế giới.

- Khi doanh nghiệp tư nhân hợp tác sâu với các tập đoàn toàn cầu để phát triển năng lượng hay logistics, ông đánh giá như thế nào về nỗ lực vượt qua các thách thức của họ trong việc giảm phụ thuộc vào công nghệ và vốn ngoại, đồng thời tận dụng các chính sách quốc tế như tiêu chuẩn xanh để thích ứng?

PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng: Logistics, với chi phí hiện chiếm khoảng 16 - 18% GDP theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, là "huyết mạch" không thể thiếu trong dòng chảy kinh tế Việt Nam. Trong khi đó, năng lượng tái tạo được xem như là "xương sống" của sự phát triển bền vững, không chỉ phục vụ cho các nhà máy, khu công nghiệp hiện đại (công nghệ cao), mà còn cho các ngành sản xuất quy mô vừa (công nghệ trung bình), và cả nhu cầu sử dụng điện của các hộ gia đình bình thường.

Doanh nghiệp Việt Nam thường khởi đầu với nguồn lực hạn chế, nhưng qua quá trình hợp tác, họ dần nắm bắt công nghệ, quy trình và bí quyết vận hành. Điều này giúp chuyển từ sự phụ thuộc sang khả năng tự chủ, thậm chí tạo ra những nền tảng độc lập.

Tôi hình dung quá trình này trải qua ba giai đoạn rõ rệt. Giai đoạn đầu, chúng ta ở thế yếu, "nhẹ cân" so với các đối tác lớn. Giai đoạn hai, bằng nỗ lực học hỏi và phát triển, doanh nghiệp Việt cố gắng vươn lên ngang tầm. Giai đoạn ba, với sự sáng tạo và đột phá, chúng ta có thể vượt trội, định hình lối đi riêng.

Để đạt được điều này, doanh nghiệp cần có nền tảng nội lực mạnh mẽ, từ cơ sở vật chất đến năng lực cạnh tranh. Quan trọng là tiến từng bước: Bắt đầu từ những khâu đơn giản, chuyển dần sang các khâu phức tạp, và cuối cùng đảm nhận những khâu cốt lõi, trở thành đầu mối trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Một chiến lược như vậy không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế mà còn tạo ra mô hình phát triển đột phá, mang lại lợi ích lâu dài và bền vững. Nếu thực hiện tốt, đây sẽ là nền tảng để chúng ta vươn xa trên bản đồ kinh tế thế giới.

- Khởi đầu từ vị thế yếu, hành trình vươn lên rõ ràng không dễ dàng. Nhưng chính con đường gian khó ấy lại là lối đi nhanh và bền vững nhất để doanh nghiệp Việt không chỉ hội nhập mà còn từng bước vươn lên vị thế dẫn dắt, thưa ông?

PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng: Tham gia vào các lĩnh vực tiềm năng như logistics hay thương mại điện tử giống như mở ra một cánh cửa dẫn đến vô số cơ hội. Từ những cơ hội nhỏ ban đầu, doanh nghiệp có thể đứng trên một vị trí mới, mở rộng tầm nhìn, nhận diện những cơ hội đa dạng và lớn hơn. Càng nắm bắt được nhiều cơ hội, lợi ích thu về càng lớn, trong khi chi phí cơ hội giảm đi đáng kể. Tôi cho rằng đây là một triết lý phát triển mới: Bắt đầu từ cơ hội nhỏ để khám phá cơ hội lớn, rồi từ đó tạo ra một chuỗi cơ hội cộng hưởng, dẫn đến những giá trị vượt trội.

Doanh nghiệp nào vận dụng được triết lý này chứng tỏ họ có khả năng dự đoán xu hướng, nắm bắt dòng chảy của thời đại. Việc đầu tư đúng hướng, bền bỉ và tối đa hóa tiềm năng, kể cả khi phải tận dụng công nghệ hay nguồn lực từ nước ngoài sẽ giúp phá vỡ giới hạn, mở rộng cơ hội trong nước và vươn ra thị trường quốc tế.

Một quốc gia biết đầu tư vào những lĩnh vực mang lại giá trị cao, như năng lượng tái tạo hay logistics, sẽ được thế giới nhìn nhận như một dân tộc thông minh, sáng tạo. Ngược lại, nếu chỉ tập trung khai thác tài nguyên thô hay chế biến sơ cấp, chúng ta khó thoát khỏi định kiến về một nền kinh tế trình độ thấp.

Tôi tin rằng, chiến lược này giống như một mũi tên trúng nhiều đích: Vừa mang lại lợi ích bền vững cho doanh nghiệp, vừa gia tăng uy tín quốc gia.

*****

Những chia sẻ của PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng khiến tôi hiểu rõ hơn về sức nặng trong lựa chọn chiến lược mà T&T đang theo đuổi trên hành trình phát triển trong kỷ nguyên mới. Thực tế, T&T đang chọn cách bắt đầu từ những cơ hội nhỏ nhất, để rồi từng bước mở rộng không gian phát triển, kiến tạo chuỗi giá trị cộng hưởng, và kiên nhẫn chờ đợi thời khắc của một cú bứt phá chiến lược, đủ để xác lập vị thế lớn hơn. Họ chủ động tìm kiếm đối tác quốc tế, hướng tới làm chủ công nghệ, nâng cao trình độ quản trị và điều hành để phát triển các dự án công nghệ cao, các lĩnh vực trọng điểm góp phần thúc đẩy kinh tế đất nước.

Nhà sáng lập, Chủ tịch Điều hành T&T Group Đỗ Quang Hiển từng chia sẻ, khi thiết lập mối quan hệ hợp tác quốc tế, T&T luôn đặt điều kiện với đối tác, rằng họ phải chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực cho phía Việt Nam, để trong thời gian nhất định, doanh nghiệp có thể tự chủ được về công nghệ và quản trị. Trong lập trường của doanh nhân này, các đối tác nước ngoài không chỉ cần đầu tư có hiệu quả mà còn phải đóng góp vào sự phát triển bền vững của Việt Nam.

"Nếu họ chỉ đầu tư kiếm lợi nhuận rồi rút đi, cuối cùng, chúng ta không tiếp cận được công nghệ, con người cũng không được đào tạo, thì Việt Nam không thể phát triển được! Tôi nói thẳng quan điểm này với đối tác. Và từ thái độ không thích ban đầu, họ đã rất trân trọng T&T Group", ông Đỗ Quang Hiển nói và nhấn mạnh thêm, nhiều đối tác đã gửi thư đánh giá cao tinh thần cộng đồng của T&T, khi luôn đặt mục tiêu giúp người Việt Nam tiếp cận công nghệ, để đất nước Việt Nam phát triển bền vững.

"Nếu hỏi rằng, đến năm 2045, Việt Nam sẽ trở thành một quốc gia phát triển thì cần gì, tôi cho rằng, điều kiện tiên quyết chính là "con người". Muốn có nguồn nhân lực phát triển, trước hết phải chú trọng khâu đào tạo, và con đường nhanh nhất là học hỏi trực tiếp từ các đối tác nước ngoài. Không gì bằng trải nghiệm thực tế, chúng ta cần vừa làm vừa học, cần kịp thời chuyển giao công nghệ, đào tạo tại chỗ", doanh nhân Đỗ Quang Hiển khẳng định.

Tiếp tục cuộc trò chuyện với PGS.TS. Ngô Trí Long, tôi đặt câu hỏi: 

- Theo ông, quan điểm nói trên của doanh nhân Đỗ Quang Hiển trong vấn đề hợp tác quốc tế thể hiện tinh thần gì ở T&T?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Đó là một tuyên ngôn rất rõ ràng về tư duy chiến lược mang tính chủ động, tự cường và hướng đến phát triển bền vững của T&T Group. Việc đặt điều kiện với đối tác quốc tế không chỉ là yêu cầu tuân thủ pháp luật và đảm bảo yếu tố an ninh - quốc phòng, mà còn là sự thể hiện tinh thần yêu nước, trách nhiệm xã hội và khát vọng nâng tầm quốc gia thông qua tiếp thu tri thức và công nghệ toàn cầu.

T&T đang cho thấy một tư duy hợp tác quốc tế rất hiện đại: "Đứng trên vai người khổng lồ" nhưng không lệ thuộc, mà đầy bản lĩnh và có chọn lọc. Họ học hỏi tinh hoa toàn cầu để phục vụ mục tiêu nội địa hóa tri thức, nâng cao năng lực nội sinh, thay vì trở thành "thị trường tiêu thụ" hay điểm "gia công cấp thấp".

Một ví dụ cụ thể là trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, khi T&T hợp tác với đối tác châu Âu để sản xuất giống cây trồng, thì mục tiêu không chỉ dừng lại ở nhập khẩu sản phẩm, mà là yêu cầu chuyển giao công nghệ sinh học, dữ liệu số hóa, quản trị chuỗi cung ứng, để người Việt từng bước làm chủ toàn bộ chuỗi giá trị. Đó là cách tiếp cận mang tính kiến tạo dài hạn.

Điều T&T đang làm không chỉ là phát triển tập đoàn của riêng họ, mà còn góp phần tái định nghĩa vai trò của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam trong thời đại mới. Một mẫu hình doanh nghiệp hiện đại, vừa hội nhập, vừa giữ gốc rễ bản sắc; vừa vươn tầm toàn cầu, vừa giữ trọn trách nhiệm với đất nước.

- Dù tôi chưa từng gặp doanh nhân Đỗ Quang Hiển, nhưng qua những gì T&T làm, tôi cảm nhận được một tinh thần doanh nhân rất mạnh mẽ, dám nghĩ lớn, dám làm lớn. Ông có nghĩ vậy không?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Tôi đánh giá rất cao tư duy lãnh đạo "đi trước đón đầu" với tinh thần tiên phong rất rõ, không ngại đầu tư vào những lĩnh vực khó để tận dụng lợi thế từ môi trường ít cạnh tranh hơn. Chính tư duy này đã giúp T&T vượt qua những giai đoạn biến động. Chẳng hạn, việc họ đầu tư vào thị trường châu Phi với các dự án nông nghiệp và xuất khẩu lương thực - đây là điều mà không phải doanh nghiệp Việt nào cũng dám làm. Nhưng T&T đã làm được, và điều đó cho thấy tầm nhìn vượt biên giới của họ, một tầm nhìn khiến tôi cảm phục.

Tinh thần doanh nhân của ông Hiển thể hiện ở ba chữ "dám": Dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Tinh thần đó không đơn thuần là táo bạo, mà còn được soi sáng bởi một tư duy phát triển bền vững. Ông Hiển từng chia sẻ rằng: "Tôi thích làm những việc người khác cho là không thể và phải đi tới cùng. Tiền bạc mất sẽ kiếm lại được, nhưng uy tín trên thương trường thì không thể bị lu mờ". Lời nói ấy thể hiện rõ triết lý kinh doanh của không chạy theo lợi ích trước mắt mà luôn coi trọng uy tín và trách nhiệm, bởi đó chính là nền tảng vững chắc để xây dựng sự phát triển lâu dài và bền vững.

Một minh chứng rõ nét là quyết định tái cấu trúc SHB vào thời điểm ngân hàng này còn gặp nhiều khó khăn. Ông Hiển đã không chỉ cứu một tổ chức tài chính, mà còn xây dựng được một ngân hàng thương mại cổ phần nằm trong nhóm dẫn đầu. Thành công này không chỉ phản ánh bản lĩnh tài chính, mà cả sự tự tin vào năng lực điều hành nội tại - một yếu tố cốt lõi tạo nên những nhà lãnh đạo tầm vóc.

Theo tôi, nhìn từ một góc độ nào đó, T&T Group không chỉ là một tập đoàn, mà mang dáng dấp một "Việt Nam thu nhỏ" hiện diện ở hầu khắp các tỉnh, thành và vươn ra quốc tế. Từ logistics, năng lượng tái tạo, công thương, nông nghiệp, đến y tế, giáo dục, thể thao…, tất cả những lĩnh vực mà T&T đang làm đều gắn với định hướng dài hạn và khát vọng cống hiến sức mình vào chiến lược phát triển của quốc gia.

Để làm được điều đó, bên cạnh tài năng kinh doanh, điều cần hơn cả là tư duy tích hợp và khả năng nhìn xa trông rộng. Những phẩm chất ấy chỉ có ở những nhà lãnh đạo tầm cỡ!

Và nếu để nói đầy đủ về tinh thần doanh nhân mang tên Đỗ Quang Hiển, có lẽ không thể bỏ qua ý thức trách nhiệm xã hội, điều được thể hiện rõ nét qua các hoạt động cộng đồng, đặc biệt trong lĩnh vực thể thao. Các giải bóng đá, điền kinh, bóng bàn trẻ… đều mang dấu ấn của một người làm kinh doanh nhưng luôn hướng về lợi ích cộng đồng như một phần không thể tách rời trong triết lý "kinh doanh vì xã hội".

- Đó phải là một người như thế nào mới có thể dẫn dắt T&T từ những ngày đầu nhỏ bé đến khi trở thành một tập đoàn đa ngành mang dáng dấp của "Việt Nam thu nhỏ" như hôm nay?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Tôi từng nhiều lần gặp ông Đỗ Quang Hiển trong các hội nghị. Từ ánh mắt, cử chỉ đến tác phong, nơi ông luôn toát lên một khí chất đặc biệt: Vững chãi, kiên định, nhưng cũng đầy tỉnh thức và linh hoạt. Đúng với hình dung về một người tuổi Hổ, sẵn sàng bứt phá trong những thời khắc khó đoán nhất.

Để đưa một doanh nghiệp quy mô nhỏ vươn lên trở thành tập đoàn đa ngành tầm cỡ, người đứng đầu không chỉ cần tầm nhìn, mà còn phải có năng lực truyền cảm hứng và tạo dựng niềm tin, từ cổ đông, đối tác cho đến toàn thể đội ngũ nhân sự.

Tôi nhớ mãi câu nói ông Hiển từng chia sẻ "lấy con người làm chủ thể, không ngừng đổi mới, sáng tạo, nâng cao việc học - học, học nữa, học mãi theo tinh thần học tập suốt đời mà Bác Hồ từng căn dặn". Câu nói tưởng chừng giản dị, nhưng phản ánh tinh thần đổi mới và học hỏi không ngừng.

Ông Hiển trong mắt nhiều người là người quyết đoán. Nhưng tôi chắc rằng sự quyết đoán ấy không đến từ bản năng, mà được tôi luyện từ sự từng trải và khả năng lắng nghe sâu sắc. 

- Tại Ngày hội Văn hóa T&T - SHB 2025, ông Đỗ Quang Hiển đã phát biểu đầy khí chất và trách nhiệm: "T&T, SHB và các doanh nghiệp trong hệ thống nguyện thực hiện lời dạy của Bác Hồ: ‘Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác - cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước’. Chúng ta cùng nhau chung sức, đồng lòng, nhất tâm, trí sáng, vươn tầm, góp phần hiện thực hóa mục tiêu chiến lược mà Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đề ra là đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao". Ông có cảm nhận ra sao về điều này?

PGS.TS. Ngô Trí Long: Lời phát biểu của ông Đỗ Quang Hiển đậm khí chất lãnh đạo, dày năng lượng kiến tạo, cho thấy rõ bản lĩnh của một doanh nhân có tầm nhìn chiến lược, người đặt trí tuệ Việt vào trung tâm của mọi hành trình phát triển. Đó không chỉ là "kinh doanh để sống", mà là "kinh doanh để kiến quốc"!

Tinh thần doanh nghiệp dân tộc mà ông Hiển thể hiện không phải là khẩu hiệu hay mỹ từ. Đó là sự kết tinh giữa bản lĩnh thương trường, đạo đức kinh doanh, tinh thần khai phá và một khát vọng đồng hành cùng vận mệnh đất nước. Ông là một trong số ít những doanh nhân đặt sứ mệnh phát triển doanh nghiệp song hành với mục tiêu nâng tầm quốc gia - một tư duy lớn, mang tầm vóc của những người tiên phong.

Tôi từng thấy tinh thần này ở một vài doanh nghiệp khác. Tuy nhiên, mỗi doanh nghiệp có cách thể hiện riêng. Với ông Hiển, cách thể hiện ấy rất bền bỉ và quyết liệt, thông qua đầu tư thực chất, hoạch định bài bản, và sự bền gan trong từng bước đi.

Nếu tinh thần ấy tiếp tục được nuôi dưỡng bằng nền tảng chiến lược rõ ràng, đội ngũ nhân sự đủ tầm, và sự cam kết minh bạch, ông Hiển và hệ sinh thái doanh nghiệp do ông dẫn dắt hoàn toàn có thể trở thành một trong những động lực quan trọng định hình diện mạo nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tới.

***

Cuối buổi trò chuyện, PGS.TS. Ngô Trí Long chậm rãi nói với tôi: "T&T không chỉ là một doanh nghiệp tư nhân lớn, mà còn là biểu tượng rõ ràng cho khát vọng vươn lên của Việt Nam trong hai thập kỷ tới".

Đó không đơn thuần là một lời nhận xét, mà là sự kỳ vọng đặt vào một hình mẫu doanh nghiệp Việt mang tính dẫn dắt, không chỉ ở quy mô tài sản hay tốc độ tăng trưởng doanh thu, mà còn ở tư duy đổi mới, năng lực quản trị hiện đại và cam kết phát triển bền vững.

Cả ông và tôi đều chung một niềm tin rằng: Nếu tiếp tục đầu tư nghiêm túc cho công nghệ và con người - những yếu tố nền tảng để bước vào sân chơi toàn cầu, T&T Group hoàn toàn có thể vươn xa hơn nữa, góp phần khẳng định giá trị và vị thế của thương hiệu Việt Nam trên bản đồ kinh tế thế giới.

Và sâu xa hơn thế, hy vọng rằng T&T sẽ cùng với những doanh nghiệp tiên phong khác, giữ vững tinh thần "nhất tâm" như ba thập kỷ trước, để rồi từng bước vươn tầm, góp phần khẳng định vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế quốc dân, không chỉ là "động lực tăng trưởng", mà còn là đối tác chiến lược trong hành trình kiến tạo tương lai cho đất nước trong các thập kỷ tiếp theo.

"Đa lĩnh vực, một niềm tin", "không ngừng khát khao cống hiến", "kiến tạo giá trị trường tồn" là những gì T&T Group tự đúc kết về mình. PGS.TS. Ngô Trí Long nhấn mạnh lại một cách hình tượng:

"Quả thật, khát vọng của T&T Group là khát vọng rất Việt Nam! Một Việt Nam muốn sánh vai với các cường quốc năm châu bằng trí tuệ, công nghệ và trách nhiệm. Nhưng điều đáng quý hơn, họ không chỉ nói, mà đang thực sự hành động!"./.